In feite is de katholieke tooneelbeweging ontstaan uit een reactie tegen het naturalisme, dat een te overwegend belang hechtte aan het leven der zinnen en, door terugslag, al te zeer de geestelijke waarden minachtte. Bovendien moest het verband worden hersteld tusschen de vergankelijkheid der wereldsche dingen, waarop de auteurs schier uitsluitend hun aandacht vestigden, en de eeuwigheid van het bovenaardsche. Het mystisch element, dat weleer de zuurdeesem was van onze middeleeuwsche lyriek en van onze middeleeuwsche spelen, mocht niet langer verwaarloosd worden ten voordeele van een door rationalisme gekenschetste voorstelling eener gelijkvloersche werkelijkheid.

Aan deze laatste betrachting hebben wij het ontstaan te danken van enkele legendespelen met religieusen ondergrond: van «Als de sterre bleef stille staan...» door Felix Timmermans en Eduard Veterman, van de « Beeldekens uit het leven van Sint Franciscus » door Michel de Ghelderode, van de «Beatrijs-bewerking», die Herman van Overbeke heeft gewrocht, van «Marietje's Hemelvaart» (uit den cyclus» «Marietje Hemelsoet») door Willem Putman, van enkele door Ghéon geïnspireerde stukjes van Edward Amter, van «Christoffel» en «De zonderlinge Gast» door Anton van de Velde, van « Fra Angelico » door Jef Crick en van « 't Lievevrouwken en de Herdersknaap» door Jac. Ballings. Een bepaalde afbakening van dit herlevend genre is, natuurlijk, niet vast te stellen. Het meest typische, en wellicht ook het best-geslaagde, want uitmuntend door natuurlijke frischheid en vooral door oprechte innigheid, van al deze legendespelen blijft, ondanks technische onbeholpenheden in de architectuur der bedrijven met verzwakkende en versmallende actie, de zeer pittoreske en soms van zuiver mystiek gevoel doorademde, met folkloristische bijzonderheden opgekleurde, gedramatiseerde kerstmisverbeelding, die « Als de sterre bleef stille staan » werd geheeten.