Het gezelschap van den Kon. Vl. Schouwburg te Brussel heeft niet geaarzeld het treffend drama van den Amerikaan Emmich Lavery op zijn programma te brengen van de a.s. week. Dit initiatief en deze durf verdient alle lof en dient dan ook gesteund te worden door de Brusselsche Vlamingen. De kreatie te Brussel van "Het Voorste Legioen" zal inderdaad een gebeurtenis zijn. De regie ervan wordt waargenomen door Gust Maes. De h. Rudolf Dubois treedt op als gast.

In den Kon. Ned. Schouwburg te Antwerpen en ook te Gent heeft de opvoering van dit meesterlijk en aangrijpend werk een triomf beleefd. Brussel zal niet voor Antwerpen en Gent dienen onder te doen.

Wij hebben meerdan voldoende redenen om deze opvoeringen van "Het Voorste Legioen" met onverdeeld enthousiasme te begroeten en de directie van den schouwburg met de keuze van het stuk geluk te wenschen.

"Het Voorste Legioen" is inderdaad een katholiek werk van het begin tot het einde, waaraan de strengste censor het imprimatur niet zal kunnen onthouden. Het is de ware, oprechte en overtuigende belijdenis, de erkentenis dat het beleefde geloof de stuwkracht van het leven is, en het grootste wonder in het leven het geloof zelf is. Daarnaast is het dan tevens een hulde aan de Jezuïeten-orde, die in haar schoot alleen maar sterke menschen kan dulden, sterk door hun eigen persoonlijkheid of sterk door de heerschende solidariteit welke door scherpe tucht samengebundeld wordt.

De auteur voert ons in de intimiteit van 'n Amerikaansch Jezuieten-college, waarvan ieder lid zich een soldaat in de voorste gelederen van de strijdende kerk voelt, omdat zij overtuigd zijn dat hunne orde God welgevallig is. Met onmiskenbaren realiteitszin, die zoowel romantiek als poëzie uitsluit, plaats hij tegenover elkaar, eenerzijds, deze paters - de ouderen - die hun kracht in de rustige zekerheid van hun geloof vinden, anderzijds de jongeren die hun weg zoeken, en eerst nog den strijd met zich zelf uitvechten vooraleer zij den persoonlijken vorm van hun geloof gevonden hebben die hen zal toelaten als strijders in het voorste legioen op te treden.

Het stuk is in hoofdzaak de uitbeelding van dezen strijd die de drie jongsten Rawleign, Fulton en Aster uit te vechten hebben. Ieder van hen komt met de strenge regelen der Societeit in botsing. Er is evenwel geen kwestie van afvalligheid, alleen maar plaatsen zij de liefde tot God op zulke wijze dat de liefde tot de Orde er door onmogelijk gemaakt wordt. Wanneer evenwel door een buitengewone gebeurtenis, de geest der Societeit terug over hen komt, wanneer hun geloof ten slotte de bevrijding gebracht heeft, zullen zij hun besluit om de orde verlaten en als seculier geestelijke in de wereld op te treden laten varen.

Wat Rawleigh en Fulton betreft, wordt hun geval beheerscht door de bedoeling om de verleidende kracht die de Jezuieten-orde op jonge krachtige en enthousiaste naturen uitoefent, in een verheerlijkend daglicht te stellen. Eer Pater Aster evenwel de bevrijding door het intens geloof terugvindt, heeft de auteur hem nog in een schokkend persoonlijk konflikt gewikkeld. De genezing van Pater Stielsky is van overtuigenden invloed gebleken op den inkeer van Rawleigh en Fulton, maar onder den zegel van het biechtgeheim wordt door den ongeloovigen dokter Morell aan Aster medegedeeld dat hij deze genezing alleen maar als wonderbaar heeft willen doen voorkomen om de orde belachelijk te maken. Daardoor wordt de strijd voor Aster nog zwaarder, wordt het konflict met zijne oversten nog scherper, totdat ten slotte een waarachtig wonder hem het evenwicht terugbezorgt.

Er waart over dit drama, waarin gewetensstrijd voordurend op het voorplan staat, een bevreemende geest van zakelijkheid, die nochtans geene ontroering uitsluit. Wel integendeel. Als katholieken volgen wij het verloop met ongewone spanning, voelen wij ons eigen geloof gesterkt, en worden wij ten slotte tot in ons diepste innerlijke geroerd. Ook ongeloovigen zullen ongetwijfeld onder den indruk komen van het schouwspel en van zijn dieper bedoelen. Het is inderdaad een speelstuk in den vollen zin van het woord, de konflicten en personen zijn scherp afgeteekend er is een voortdurend climax in de handeling. Het is allesbehalve een "spreekstuk" maar heeft er toch alle propagandistische waarden van. Het is een stuk zooals er al te weinig geschreven en gespeeld worden omdat het ons ten slotte van het gevolge driehoekspel, al is het dan ook maar voor één onvolle overtuiging in de gunst onzer lezers aan.

Wij bevelen de voorstellingen van dit werk in enkele keren, verlost.