Samenstelling van het gezelschap:

Eerste Orkestmeester: Julius J.B. Schrey,

Tweede Orkestmeester: A. Cluytens,

Hoofdregisseur: F. Derickx,

Tenoren: P. Scapus, H. Drost, Marcelly, J. Genard, Van Haelewyck,

Baritons: Ch. Bogaers, R. Van Aert,

Bassen: A. Steurbaut, B. Tokkie, J. Heirstrate, G. Wauters,

Sopranen: J. Lauwers, W. De Ley, A. Delvigne, D. Mullem, Van den Borren,

Mezzo-sopranen: R. Christiane, A. Plato, R. Van der Sypt.

Ook dit seizoen achtte de heer Fontaine de atmosfeer nóg niet voldoende van de oorlogsstemming gezuiverd om opnieuw Duitsche werken op zijn speelplan te brengen, maar dat maakte de samenstelling van dit plan dan voor hem ook tot een « puzzle » van belang !

Aan « Faust », « Carmen » en « Hoffman » had hij alvast verzekerde recettes, en van hernemingen van « Martha » en « Cleopatra » liet zich ook nog wel wat verwachten. Maar de hèropgravingen uit het alleroudste archief van den « Royal » bleken andermaal twee van dié soort vergissingen te zijn, waartoe Fontaine zich zoo vaak al had laten verleiden :

Deze van « De Schim » (L'Ombre), van Flotow, op Donderdag 11 December 1919.

Deze van « Norma » van Bellini, op Donderdag 25 December 1919.

Daartegenover stonden echter twee Fransche meesterwerken die we, zónder dit tijdelijk ostracisme tegen het Duitsche repertoire, misschien nooit op dit tooneel gezien zouden hebben :

« De Droom » (Le Rêve), van Alfred Bruneau, en « Pelléas en Mélisande » van Debussy.

De eerste opvoering van « De Droom » dagteekent van Donderdag 8 Januari 1920 met Mej. J. Lauwers als « Angélique », P. Scapus als « Félicien », Ch. Bogaers als « Mgr de Hautecoeur » A. Steurbaut als « Hubert » en mevr. Alice Plato als « Hubertine ».

En deze van « Pelléas en Mélisande », gegeven als gala voor de Pers, van Woensdag 11 Februari, met P. Scapus en Mej. A. Delvigne in de titelrollen, Ch. Bogaers als « Golaud », A. Steurbaut als « Arkel », Mevr. D. Mullem als « Yniold », mevr. A. Plato als « Geneviève » en G. Wauters als de « dokter ».

Dan was er nog een nieuw origineel stuk bijgekomen : « Baas Gansendonck », een bewerking van Consciences verhaal, door Willem Taeymans, met muziek van Jos. De Klerk, dat op Donderdag 4 December 1919 zijn vuurproef ...niét doorstaan had.

Een zware rouw heeft den aanvang van dit speeljaar overschaduwd :

Jan Collignon, onze groote baszanger, die den heelen oorlog lang in Amerika had vertoefd, was in het vaderland teruggekeerd en zou, als « Rabo » zijn herintrede doen. Enkele dagen tevoren echter werd hij door een beroerte geveld en géén zorgen, hoe liefderijk ook, konden hem redden. Hij ontsliep op Zondag 30 November 1919, en heel het gezelschap van de Opera bezorgde hem een weinig minder dan nationale begrafenis.

Zijn heengaan is voor ons zangtooneel een verlies geweest, dat het tot heden toe nog altijd niet geheel te boven is gekomen.

Géén van zijn rollen hebben we ooit beter en schooner te zien of te hooren gekregen, hoeveel voldoening er dan ook door sommigen in gegeven werd aan de jongere generatie, die noch Collignon noch Fontaine vroeger heeft gekend.

Tegenover dit nog niet herstelde verlies stond echter de verrijking, dat jaar, van 't gezelschap, door verschillende zeer voortreffelijke krachten als de dames Wilhelmina De Ley en Alice Plato en den tenor Hendrik Drost.

Het 25-jarig bestaan van de Vlaamsche Opera — als zangtooneel dan — hadde reeds in 1918 plaats kunnen vinden, maar tijdens den oorlog dacht natuurlijk geen sterveling daaraan, en óók nog niet voor ditzelfde seizoen, terwijl de naweeën van de bezetting nog zóó zwaar op de publieke atmosfeer drukten.

Maar op zijn programma voor 1919-20 schreef Fontaine dit jubileum.

Het zou drie avonden innemen : Dezen van Dinsdag 23 Maart 1920, met « Herbergprinses », dezen van Donderdag 25 Maart met « Quinten Massys » en dezen van Zaterdag 27 Maart, met de allereerste opvoering van « De Kinderen der Zee », een spel van Rafael Verhulst ongeveer gelijktijdig met de Tière's « Bruid der Zee » geschreven en waarop Lodewijk Mortelmans twintig jaar gewerkt had.

Als aan het Hof gevraagd was geworden om zich bij een dezer voorstellingen te doen vertegenwoordigen, werd vernomen, dat prins Leopold zou afgevaardigd worden en dat daarvoor de tweede avond uitgekozen was: deze van « Quinten Massys » waarbij nog een huldebetoon aan de nagedachtenis van Edward Keurvels gevoegd zou worden.

De feestelijkheden werden den Zondag tevoren — op 21 Maart — reeds ingezet met een plechtige receptie van heel het gezelschap ten Stadhuize. Daar waren ook al de nog overlevende werkers van den vroegsten tijd, tal van artisten die eertijds tot het huis hadden behoord, alwie op het gebied van tooneel en muziek in onze stad een naam en een reputatie hadden; terwijl ook de gezelschappen van het Nederlandsch Tooneel en van de Fransche Opera door hun bestuurder en een talrijke delegatie van hun kunstpersoneel waren vertegenwoordigd.

De voorstelling van den heer Fontaine, zijn medestichters van de Vlaamsche Opera en zijn tegenwoordig gezelschap gebeurde door den heer Karel Weyler, en uit naam van het Stedelijk bestuur werden zij door schepen Strauss, den toen waarnemenden burgemeester, gelukgewenscht.

Een blad in het Guldenboek van Antwerpen werd aan deze plechtigheid gewijd.

De voorstelling van Dinsdag werd ingezet met een hulde aan de nagedachtenis van Peter Benoit en gaf eigenlijk maar een ...funeberen indruk.

Uit een blauwig donker maakte zich langzamerhand de tempel der Vestalen, uit de opera van Sacchini, los en daarin zag men dan zich geheimzinnig het marmeren borstbeeld van den Meester afteekenen, terwijl een vèr verwijderde stem — deze van Robert Van Aert — den « kunstenaarspsalm » uit de « Hymne aan de Schoonheid » zong. Daarna voerde 't orkest « Mijn Moederspraak » uit en den « Dans in den Tempel ».

Hierop volgde dan « Herbergprinses » met huldiging van Fontaine, na afloop en in het decor van het tweede bedrijf, waar zich een vijftigtal prachtvaandels van onze maatschappijen bij deze apotheose hadden gevoegd.

Hier werd de stichter der Vlaamsche Opera toegesproken door den heer Arthur Cornette jr. waarna nog het woord gevoerd werd door Emiel Wambach, namens het Koninklijk Vlaamsch Conservatorium, door den heer Louis Bertrijn, namens het gezelschap van den Koninklijken Nederlandschen Schouwburg, door den heer Willem Schepmans, namens de Volksmaatschappijen, eindelijk door Fee Derickx, namens heel het personeel van het Huis.

Waarna Fontaine antwoordde met een emotie, die, hoe begrijpelijk ook, niets tekort deed aan de beteekenis van wat hij te zeggen had.

De tweede jubelavond was gewijd aan Emiel Wambach en aan de nagedachtenis van Edward Keurvels.

Terwijl het borstbeeld van Keurvels in een kader van palmen en bloemen op het tooneel verscheen, voerde het orkest twee fragmenten van zijn « Parisina » uit, waarna dan een in alle opzichten schitterende opvoering van « Quinten Massys », onder Wambachs eigen leiding, volgde.

Deze voorstelling werd bijgewoond door onzen huidigen Koning, den toen negentien jarigen Prins Leopold, die iedereen bekoorde door de sierlijkheid waarmee hij zich in onze taal uitdrukte en verwonderde door de uitgebreidheid van zijn documentatie over de Vlaamsche Opera en over de Vlaamsche muziek in 't algemeen.

De derde avond — op Zaterdag 27 Maart 1920 —, de eerste opvoering van « De Kinderen der Zee ».

Het werd een ontgoocheling, niettegenstaande de voorname artistieke bedoelingen van den componist, en de hooge eischen, die hij zichzelven en zijn uitvoerders had gesteld.

Terwijl deze feestelijkheden gevierd werden, had zich andermaal een zwaar onweer boven de Zaak samengetrokken.

Kwestie van « Vraag » en « Aanbod ».

Daar, als nog voortdurende reactie op de verschrikkingen en ontberingen van den oorlog, het amusementsbedrijf zich op abnormale manier had uitgebreid en in cafés, cinemas en dancings een zeer sterke vraag naar muzikanten ontstond, meende hun Syndicaat voor de leden van 't orkest der Vlaamsche en der Fransche Opera ook hoogere looneischen te mogen stellen.

Zóó hoog, dat ze door beide bestuurders, zoowel door den heer Coryn als door den heer Fontaine, volkomen onvervulbaar werden geacht.

Fontaine had berekend dat, om eraan te kunnen voldoen, hij, den eenen avond door den anderen, 4.000 frank (franks van dién tijd) zou moeten ontvangen.

En daar de verwachting van het Toonkunstenaarssyndicaat : dat de Stad wel eindigen zou met de toelage te verhoogen de bodem ingeslagen werd, — zoo gebeurde het dan dat, na afloop van de Jubileumsfeesten, de deuren der Vlaamsche Opera gesloten moesten worden, zonder eenige zekerheid, wanneer ze weer open zouden kunnen gaan.

Zoo was er dan géén seizoen 1920-1921. Evenmin als in den « Royal ».

De pogingen van een organisatie, « De Liefdadigheidsopera » geheeten, en door de heeren Paul Scapus en Alfons Cluytens gesticht, om in de beide theaters het bedrijf eenigszins gaande te houden — in de Vlaamsche Opera door een opvoering van « Herbergprinses » — zijn nauwelijks het memoreeren waard.

En ...het was onder deze, alweer zoo benarde omstandigheden, dat de Vlaamsche Opera het praedicaat « Koninklijke » verwierf.