Samenstelling van het Gezelschap

Orkestmeester: Julius J.B. Schrey,

Hoofdregisseur: Fee Derickx,

Tenoren: P. Scafius, De Blaere, Van Haelewyck, Marcelly,

Baritons: B. Naurdy, R.Van Aert, Ch. Bogaers, G. Dils, H. Caspeele, A. Daman (als gast),

Bassen: J. Heirstrate, B. Tokkie, A. Steurbaut (als gast),

Sopranen: J. Lauwers, J. Sionf Mia Sylva, A. Delvigne,

Mezzo-sopranen: J. Montfort, R. Christiane, M. Van Oosten.

De vier oorlogsjaren lang had Fontaine weerstaan aan alle verzoeken — aan alle drukking langs verschillende kanten zelfs — om den schouwburg te heropenen.

Zelfs het argument, dat de Nederlandsche Schouwburg wel doorspeelde — en schitterende zaken maakte — was er voor hem géén.

En ook niet voor 't Stadhuis.

Het gebouw van de Opera zélf werd enkele malen in beslag genomen door de bezettende macht voor spectakels die voor de troepen werden gegeven — en daaronder moeten er zelfs enkele zeer merkwaardige geweest zijn — als een van « Tristan en Isolde » — terwijl in Anvers-Palace eerst en nadien in het « Théâtre des Variétés » op de Meir, zeer druk-gevolgde opvoeringen van diverse werken uit het Fransch répertoire werden gegeven — maar dan in 't Vlaamsch of in alle geval in wat dan maar, als taal en als uitspraak, voor Vlaamsch moest doorgaan, omdat het van de Zivil-Verwaltung nu eenmaal niet anders mócht.

Maar toen de vijfde oorlogswinter aanbrak — en de overwinning toch al in de lucht hing — besloot Fontaine maar tot de samenstelling van een nieuw gezelschap over te gaan, — in stilte hopend, dat, vóór den dag der opening, het Vaderland toch al bevrijd zou wezen.

Zoover was 't echter nog niet, toen die dag der opening was aangebroken, en deze moest dan ook plaats vinden in een nog gedwongen en troebele atmosfeer, die slechts na geruimen tijd uit het huis verdreven heeft kunnen worden.

Voor dien avond had de heer Fontaine zijn keus laten vallen op « Prinses Zonneschijn » van Paul Gilson, waarin twee zijner nieuwe pensionarissen een veelbelovend debuut deden :

Mej. Julia Lauwers, die de titelrol zong en Mej. Jeanne Montfort, een kapitale mezzo, die echter voor ons het groote ongeluk had: zoo goed als niets van onze taal te kennen.

Dat was ook de reden waarom zijzelf de verbreking van haar contract vroeg, na nog oprecht sensationneele verschijningen als « Orpheus », als « Djovita » in « De Bruid der Zee » en als « Carmen ».

Korten tijd daarna vernamen we dat ze een verbintenis had kunnen afsluiten met de Groote Opera te Parijs, waar ze vele jaren als eerste « contralto » gebleven is.

Nog onder de Duitsche bezetting voerde Fontaine « Don Juan » op, met den heer Van Aert in de titelrol, en « De Bruid der Zee », met welk zangspel hij juist gereedgekomen was, toen de verlossende troepen hun intocht deden.

Op staanden voet werd een vaderlandsche ceremonie daarbij, op touw gezet, waaraan heel het personeel deelnam en... zelden hebben we de zaal een zóó troosteloozen aanblik zien opleveren :

Het patriotische publiek kwam niet, omdat het aan de Vlaamsche Opera niet meende te mogen vergeven, dat zij dan toch onder de bezetting had gespeeld en de activistische flaminganten bleven weg, omdat het een Belgische plechtigheid betrof.

Zoo scheen het, alsof Fontaine tusschen twee stoelen was gaan zitten, maar dank zij vooral de vaderlandsche pers, die niet aan zulk een boycot wilde meedoen, geraakte hij al zeer spoedig uit deze ongemakkelijke positie verlost.

Reeds zoo gauw als hij gebruik maakte van de afwezigheid eener Fransche Opera om « Faust » — den « Faust » van Gounod namelijk — op zijn repertorium te zetten.

De eerste opvoering ervan gebeurde op Donderdag 12 December 1918, en wel met deze rolverdeeling :

« Faust » (hr. P. Scapus), « Margaretha » (mej. J. Lauwers), « Mefistofeles » (hr. Bernard Naurdy), « Valentin » (hr. Ch. Bogaers), « Vrouwe Martha » (mej. Van Oosten), « Siebel » (mej. Mia Sylva).

Al moesten de koristen den wals op de kermis opknappen en bij gemis nog altijd van een ballet, de « Walpurgisnacht » heelemaal worden weggelaten, toch bracht « Faust » de Vlaamsche Opera weer vlot.

Ook had zij reeds geheel haar goede faam en haar aantrekkingskracht op het publiek teruggewonnen, wanneer zij slag op slag nóg twee ophefmakende overwinningen behaalde: Door een alleszins geslaagde heropvoering van « Hoffmans Vertellingen », waarin mej. Delvigne als « Giulietta » een schoon debuut deed, en de heer Ch. Bogaers van toen af aan reeds naar het eerste plan naar vorendrong met zijn sensationneele uitbeelding van de vierdubbele rol van « Crespel - Coppelius - Dappertutto - dokter Mirakel ».

Tusschen twee haakjes dient nog verteld, dat de heeren Steurbaut, Daman en Tokkie, die inmiddels uit Engeland waren teruggekeerd, nog enkele malen als gasten konden optreden : de eerste in « Hoffmans Vertellingen » de twee anderen in « De Bruid der Zee » (Kerdee en Morik).

Een zoo mogelijk nóg grooter succes dan « Faust » was « Carmen », — voor den eersten keer op Donderdag 6 Februari 1919.

Het was ook een zéér waardige opvoering, met mej. J. Montfort in de titelrol, P. Scapus als « José », Mej. A. Delvigne, als « Micaela », Ch. Bogaers als « Escamillo », Mej. Sion en Mej. Christiane als « Frasquita » en « Mercedes », J. Heirstrate als « Zuniga », H. Caspeele als « Dancaire », E. Van Haelewyck als « Remendado » en R. Van Aert als « Morales ».

Met nog twee nationale werken zou dat seizoen het repertorium worden aangevuld.

Met een nieuw, waarvan de strekking op dit moment wel zéér in den smaak moest vallen : « Oorlogswee » van Armand Timmermans op een tekst van Hendrik Van Rooy.

En... met een totaal verschaald en beschimmeld : « De Zwarte Kapitein » van Jos Mertens.

« Oorlogswee » zag voor 't eerst het voetlicht op Donderdag 6 Maart, verdedigd door mej. Delvigne, Mej. Van Oosten en den heer Heirstrate. « De Zwarte Kapitein », op Donderdag 13 Maart 1919.

De resultaten van dit, bij den aanvang zóó erg gecompromitteerd seizoen, namen tenslotte allen twijfel over de bestendigheid der heropleving van de Vlaamsche Opera weg.