Een meevallertje! Geen vertaling uit het Fransch ditmaal - met de klucht "Excellence et Excellence" van H. Le Guigmer, biedt deze satirische comedie geen andere verwantschap dan deze die in den titel ligt - en hoegenaamd geen minderwaardig werk! De kwalifikatief geestig mag hier zonder het geringste voorbehoud worden gebruikt.

Een passend habijt en vlotte praat leiden tot de hoogste sport van zekere politieke ladder. Anton Melzer weet dat. Hij was kleermakersgast en brengt het tot Zijne Excellentie de Minister van Nijverheid. Allen die in zijn hooge nabijheid leven, overtroeft hij. En alleen de dagelijksche middeltjes gebruikt hij daartoe.

Zoo is dit werk een spiritueele wraak over de "deftige en groote wereld" en achter spot loert bijwijlen onmeedoogenheid. Bij voorbeeld in het slot van het derde bedrijf, waar "von Melzer" de eerste duizeling der hoogte overvalt en hij plots grijpt naar zijn beste vriend. "Breng me mijn habijt!" Geen geestigheid met woorden is hier verwerkt, zooals die uit de Fransche literatuur naar heel het Europeesche tooneel is overgewaaid, maar levensgebeuren wordt hier op dergelijke wijze uitgehaald, dat die ongeveer den omtrekt krijgt van fijne caricatuur en tevens een bijna-woede ironie uitgilt waaraan men zich van in de loges tot op den engelenbak verneukelt. Prikken in de holle blaas van de fattenwereld. Ook de pers, de uitgevers, de sociale economie en het parlement, krijgen elke een elegant klapje om de ooren. In het tegenover mekaar stellen van de jonge dames uit de "hooge" wereld kwam een moment de herinnering aan Shaw. Maar de toon is heel wat lichter gehouden, en daarom blijft deze ongenadige satire meer amusant.

Het is wel raar: maar het felste succes krijgt het stuk wanneer het publiek ineens, door Gabriël Dregely's werk heen, meent te doorzien wat een kolossale grap de politiek wel eens wordt. Maak de schouwburgmenigte niet wijs dat dit speciaal-Duitsche situaties zijn. De onderbrekingen en de toejuichingen zijn in dit opzicht te beteekenisvol.

De troep van den Vlaamsche Schouwburg was bijna volledig gemobiliseerd voor deze opvoering. Er werd goed gespeeld. Alleen met het uitbeelden van de geaffecteerde salonheertjes in bedrijf II schenen een paar acteurs het wel lastig te hebben. Zijne Excellentie, J. Duvosel bereikte een voortreffelijke typeering, en ook de dames dienen even te worden vermeld.

J.B.