«De Vulpen» door Ladislaus Fodor

Ziedaar een genre lichte comedie, dat ons veel te zelden door de schrijvers, zoo inheemsche als buitenlandsche wordt voorgebracht.

Uit een niemendalletje, een bagatel een blijspel opbouwen, dat de meest verrassende en plezierige situaties meebrengt, dit is een merkwaardige krachttoer, waarin Fodor meesterlijk is geslaagd. Drie uur lang is de schater niet van de lucht. Een zeer prettige logica in de dwaling zit heel den loop van het stuk door aan het gebeuren als richtsnoer. In een modelhuwelijk begint de man de echtelijke trouw van zijn gade te betwijfelen, omdat zij verzuimt hem, den aankoop van een vulpen mee te deelen. Uit dit verzuim bouwt hij de meest extravangante en onredelijke veronderstellingen. Mevrouw is dezen incidentieelen aankoop gewoonweg vergeten, en ten laatste vindt de man de vulpen in den zijzak van zijn kamerjasje. Welk een dun gegeven, maar welk een bron van humor voor Fodor, die zijn toeschouwers onder het amusement van zijn geestige zetten door, dan nog in onverminderde spanning houdt tot het einde.

Jan Cammans muntte weer uit in de scthitterzijde van zijn temperament: als onnavolgbare salonkomiek.

Waar de tekst reeds zoo rijk was aan geestigheid heeft hij er met gebaar en mime nog een aardig schepje bijgevoegd, zonder een enkel oogenblik in overdrijving over te slaan. Het slottooneeel, na de vondst van de vulpen, was kortweg homerisch.

Als tegenspeelster bracht Ida Wassermann in Mary een ongemeen beschaafde verschijning. Feilloos waren en zegging en gebaar. Zij gaf door haar gesprektoon dan ook het diapason aan, waarop het heele stuk diende afgestemd.

Een schreefje lager, misschien door den aard der rolleering stonden W. Cauwenbergh als R. Hoek en J. Van Santvoort als Lilly.

Chalie Urban van Edward Deleu, deed meer fatterig dan keurig aan. Jozef Gevers hield zijn punch in karikatuurstijl, opvatting waarmee wij ons niet geheel kunnen vereenigen. Op den juisten toonaard stond evenwel zijn onderhoud met de drie bespiede dames, waardoor Gevers dan ook een opendoekje wegkaapte. Het episodische rolletje van Mevr. van Wessely werd door Jeanne de Coen in warme kleur gezet.

De anderen vulden het geheel prettig aan. Speltempo was buitengewoon vinnig, dank zij de werkelijk diabolische furia van Jan Cammans. Spelleiding en tooneelschikking van Joris Diels onberispelijk.

Gijsels was werkelijk schittert en hem heeft ons verheugd vast te stellen, dat deze vertaler, spijt hij het stuk te Antwerpen had gelocaliseerd, niet het gebruik van «je» en «jij» in de conversatie heeft verzaakt.

V.J.B.