Jac. Ballings is de auteur van honderd en één kluchten, drama's, liedjes, die sinds jaren in al de tooneelzalen van het Vlaamsche land triomfeeren en hem veel bijval en de benaming van «gemoedelijken volksschrijver» hebben bezorgd. Het valt niet te loochenen dat de zoogenaamde periode van «windstilte» hem gunstig is geweest. En het ware onbillijk dit uitsluitelijk aan de windstilte te wijten.

Jac. Ballings is nog wat méér dan een handig tooneelman. Zeker oogenblik bezette hij met zijn persoonlijkheid nagenoeg het heele Vlaamsche speelplan. Meer. Hij drong binnen in de schouwburgen. Hij overschreed den Moerdijk. En men scheen het een tijd lang maar niet moe te worden elk zijner stukken, die hij met een verrassende snelheid op de markt wierp, te vertoonen. Ik mag er niet eens aan denken alle titels hier te vermelden. Noem ik de belangrijkste, dan ben ik nog niet zeker er geene te vergeten. Laat ik mij dus beperken tot een paar voorbeelden, die het meest representief de schrijfwijze van Ballings vertegenwoordigen.

In zijn poging tot het bestijgen van een hooger geestelijk en literair plan is ongetwijfeld de eerste stap geweest: «DE DORPSPOEET». De heer Poot opende voor dit stuk de deuren van den schouwburg der Lakenstraat. Het was in 't begin van Ballings' opgang -- en het is zeker een van zijn beste stukken gebleven. Het onderwerp is van weinig belang, en slechts gelegenheid tot het typeeren van karakters. Maar ontegensprekelijk zijn deze karakters leuk geteekend, door en door Vlaamsch : twee broers, die samen wonen, de ruwe Dore die speculeert op de beurs, en de zachtzinnige Mane, die in 't geniep versjes schrijft, onschuldige rijmpjes zooals Ballings zelf er heel zeker honderden heeft gemaakt. Tusschen beide broers staat het teedere nichtje, en dit drietal doet wel even denken aan Maurits Sabbe's «Bietje». Ballings lengt helaas het geval meer uit. Maar zijn menschen leven. Ze boeien door rake gezegden, vertellen vriendelijke wijsheid zooals men ze pleegt te lezen op wandalmanakken, doen eens hartelijk lachen, en er ontbreekt niet het sentimenteele verwikkelingefje, dat een stille ontroering zendt over de zaal, zoodat de toeschouwer gelegenheid vindt een traan uit de oogen te vegen -- een traan, waarvan hij zich niet goed meer herinnert of hij zijn oorsprong heeft gevonden in de smart of in het plezier...

Al de stukken van Ballings zijn nagenoeg op dit zelfde stramien geweven. Het een had meer bijval dan het andere, maar ik meen te mogen zeggen dat geen gestegen is boven een charmante middelmatigheid -- wat sommigen toch hebben verwacht.

Laat ik nog in het bijzonder vermelden : BIJ HEERONKEL» en «HET LAMMEKEN», zijn twee stukken die ongetwijfeld het meest bijval kregen, en waarin Ballings' vaardigheid in het schetsen van «tooneeltypen» het best tot uiting is gekomen. Dit is dankbaar werk voor bedreven spelers. En elke «beste speler» van elken rederijkerskring heeft lust gehad eens dien pastoor en dat goedmoedig «Lammeken» te vertolken. Dat is telkens met bijval gebeurd. Ook vanwege die innige en gezellige sfeer, die Ballings in zijn stukken kan doen leven. Het zijn zoovele beeldekens van innige dorpsche gemoedelijkheid. En bij poozen licht Ballings het doek dezer gemoedelijkheid op, en brengt ons op de grenzen van het waarachtige drama. Het is allicht zijn grootste gave dat hij nooit hooger gereikt heeft dan hij kon......