De artisten van de Koninklijken Vlaamschen Schouwburg, die vanaf einde April tot September op rust gesteld worden door de sluiting van het tooneelseizoen - en gedurende al dien tijd geen salaris ontvangen - hebben, zooals men weet, besloten enkele weken op eigen risico te spelen.

Daar de eerste Lentedagen de menschen meer naar buiten drijven dan binnen in tooneelzalen en vergaderplaatsen hebben ze het goed idee gehad stukken te kiezen die de liefhebbers zeker naar de Lakenstraat moeten lokken

Het eerste stuk dat ze opvoeren is het bekende volksdrama van Cesar van Cauwenbergh, dat deze schrijver uit het zoo beroemd proces der Gebroeders De Graeve getrokken heeft. Al wie iets of wat de vijftig jaar te boven is, herinnert zich vast en zeker nog de groote beroering welke in de jaren negentig in ons land heerschte omtrent het proces en duizenden hebben later de vertooningen, die heel het land door gegeven werden van dit tooneelstuk, bijgewoond en zullen ook wel van ontroering menige tranen weggepinkt hebben.

In 1894, te Brest, werden de Oostendenaars Léonce en Eugeen Degrave onder den naam van Alex en Joë Rorick, ter zake zeeroof, tot de doodstraf verwezen.

Zij waren door den mulaet Mirey, kok aan boord van de "Nioeraaïti" uit Papéïti op Tahiti, het schip waar, anno 1892, de feiten die tot de veroordeling aanleiding gaven werden gepleegd, onder meer van moord op Gibson en Téaé aangeklaagd geworden. De zonderlinge omstandigheden, de geheimzinnigheid, welke de ingewikkelde zaak omsluierde, de verdachte personaliteit van Mirey (dief en moordenaar), de houding van de veroordeelden, hun protest, hunne standvastigheid, hunne wilskracht, hun geduld in het lijden onder de folteringen van de lange gevangenzitting in het bagno, maakten van de Rorick's personages uit een tragedie, helden van eene moderne tragedie die weldra de gansche wereld in beroering bracht. De moeder had nooit aan de onschuld van haar zoons getwijfeld. Zij bewoog hemel en aarde. Er kwam een komiteit, met Leon Chomé, stichter en redacteur van "La Belgique Militaire" aan het hoofd, tot stand die de verdediging van de Degrave's opnam, onderzoek op onderzoek deed instellen, bij Sadi Carnot, toenmalig president van de Fransche Republiek, in plechtige audiëntie, de vrijheid van de "zeeroovers" bepleitte. Kortom, niets werd ongedaan gelaten, dat tot redding van de galeiboeven dienen mocht.

Een der broeders stierf in 't bagno. De overlevende werd in vrijheid gesteld. In het verre land had bij toch menschen ontmoet die hem opbeurden en de liefde van eene vrouw zou een lichtstraal in zijn droeven nacht laten blinken. Mirey werd ontmaskerd en hij onderging zijn verdiende straf.

Dit is in 't kort het romaneske beroemd proces waaruit Cesar Van Cauwenberghe zijn stof haalde voor een drama dat theater, proces noch pleidooi, inderdaad een eenvoudig tooneelgewrocht zonder meer is, hetwelk overal, en nu nog, de grootste belangstelling opwekt en dan ook steeds met bijval wordt opgevoerd.

De Koninklijke Vlaamsche Schouwburg liep dan Maandagavond ook bomvol en de toeschouwers zullen, zonder uitzondering, allen tevreden geweest zijn, want de vertooning was in alle opzichten puik verzorgd.

De hoofdrollen (Gebr. Degrave) werden gehouden door hh. P. Van der Auwera en Bouchez. Mirey (J. Van Outrijve). Daniel en Max, gevangenbewaarders (hh. Joostens en Denis). Ora, dochter en verloofde van Eug. De Grave. (Mevr. I. de Veirman). Clemence, moeder der Gebr. Degrave (Mevr. Cabanier). Rais, echtgenote Daniel (Mervr. Bascour), terwijl de talentvolle en jonge speelster Mej. Cl. Van Outrijve als Cadet optrad.

Al deze spelers mogen in éénen adem genoemd worden om hunne treffende vertolking en werden herhaalde malen door de toejuichingen van het publiek onderbroken. Jef Van Outrijve, die de ondankbare rol van Mirey, als de meest doortrapte en gemeene schurk wist uit te beelden werd op zijne beurt na elk bedrijf - zelfs nadat hij door het strafpeleton was doodgeschoten - duchtig uitgejouwd en uitgefloten.

De andere spelers, die de bijrollen vervulden en waaronder wij de hh. M. Waterschoot, L. Sonck, J. Verbeeck enz. vermelden, speelden eveneens met veel toewijding en droegen het hunne bij tot dezen welgelukten avond.

De acrobaten "The Wilsons", die een paar maanden geleden in "De Levende Brug" optraden, lieten zich ook bewonderen en vormden reddingsboei aan den waterval.

Muziek en zang hielpen nu en dan zeer gepast mede, terwijl de regie van h. J. Van Outrijve, naar gewoonte, zeer verzorgd was.

Wij zijn er dan ook van overtuigd dat "De gebroeders De Grave" gedurende de eerste helft van de Meimaand duizenden liefhebbers naar den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg zullen lokken, om daar met spanning en ontroering het heele verloop van dat aangrijpend drama te volgen.