Kludde heeft zich door zijn zondig verleden vervreemd aan de menschen rondom hem. 't Is de vloek die op hem weegt en die hij in zijn verlangen naar zelfbevrijding niet bij machte is van zich af te werpen.

Die idee ligt ten gronde aan het gedicht van Maurits Sabbe. Eenzelfde idee bracht Wagner op de stof voor zijn "Vliegende Hollander". 't Milieu echter verschilt, wat voor den dramatisch aangelegden toondichter volstaan moest om de psychologie van den eeuwig-heimatlooze met nieuwe tinten te belichten en eigen atmosfeer te voorschijn te doen treden. Aan de muziek van Oscar Roels zijn onbetwistbaar vele eigenschappen toe te kennen; deze evenwel niet. Het muzikaal-dramatische beeld van Kludde, dat hij doet opleven, heeft weinig of niets gemeen met de wereld waaraan hij toebehoort; hij neemt de verhouding aan van een Wagnerfiguur, verplaatst in een haar vreemd milieu, welk hierdoor meer toevallige dan noodwendige beteekenis verkrijgt. Van den Hollander heeft hij den romantischen aanleg, van Wotan de goddelijke verzuchting, van Kludde en naam en het kleed.

Gemis aan dramatisch inzicht en evenwicht, niet echter aan muzikalen intrest, waarvan het werk van Sabbe en Roels vol is.

De toondichter was verhinderd zelf het werk te komen leiden. Candael moest inspringen en bleef, vaak gehinderd door de aarzelingen van sommige zangers, de partituur toch voldoende meester om recht te laten weervaren. De tooneelschikking deed zich over 't algemeen gunstig gelden. Enkel de maan wilde zich niet in het landschap voegen. Wat zoo'n maan al niet uitzet om toch maar haar geliefkoosd effect niet te missen! 't Paar tooveroogen, waarvoor de electrische gloeilampjes moesten dienen, getuigde niet van veel vinding.

De heer Van Aert (Kludde) was even kloek bij stem als altijd en gaf weer dat zekerheidsgevoel, waarvan hij de specialiteit bezit. De heer Wouters zong Baas Joos en past geheel voor zulke rollen; in de uitspraak zijner klinkers heeft hij er echter nog geen zier op bij gewonnen. Bevrediging gaf Mevr. Van Oost. Het minnepaar van den heer Borgers en Mej. Hoegaerts stond er vooral langs vrouwelijken kant uiterst lief voor. De stem dezer debutante is frisch van geluid; haar spel, niet vrij van conventie, los genoeg om op eigen kracht te steunen. 't Koor had de handen vol; het acteerde flink, maar ontspoorde wel eens in zijn massazangen.

Na "Pinksternacht" kwam een geheel nieuwe dansenreeks en een proeve van ballet aan de beurt. De "Valse Triste" door Leen Engelen was het expressieve nummer, iets als essence van het langoureus-dansend gevoel, uitgedrukt door de harmonie van plastische lijning en melodieuse gebaren. Het exotische element bracht de Arabische dans van Mej. D'Aler, wier fijne toets, waarmede zij de dingen aanraakt, en wier soepele en voorname veruitelijking de waarde uitmaken van haar schoonheidsspecialisatie. Ook in de echt-kinderlijke muzikale parodieering, die zij in haar Zigeunerdans van Moskowsky's "Spaansche Dans" gaf, voelde men het superieure dezer van natuur uit rijk begaafde kunstenares.

De Perzische dans van Mevr. Korty en den heer Kanski viel geheel buiten het kader van een kunstavond, en zulks niet door het ontkleede en verdere ontkleeding van wat we te zien kregen, maar door de onmacht van wat het wezen wou en door het gebrek aan smaak in wat het gaf.

Als proeve van ballet verschafte "Sylphide" de ?? van Chopin's georkestreerde klaviermuziek, vooral gelegenheid om de mooi-uitgekozen groep van ballerina's aan 't werk te zien. Er zit reeds een besef van stijlwaarde in die jong-frissche meisjes, waarvan wij het beste verhopen voor de balletonderneming der Vlaamsche Opera.

't Muzikaal gedeelte der dansen overtrof in ruime mate dat van het "Russisch ballet". Schrey treft door zijn leiding wonderwel de versmelting van dans en orkest en brengt trots het begeleidend karakter van alle dansmuziek den inhoud der uit te voeren stukken glansrijk naar voren.

L.O.