't Strekt de Vlaamsche Opera tot eer deze "Pelléas en Mélisande" voor enkele jaren ten onzent gecreëerd te hebben. De subtiele uitzonderlijkheid van dit werk laat niet toe het als repertoriumstuk aan te wenden. Dit is in zooverre een voordeel, dat de afstand van de eens zo andere opvoering een nieuwe instudering verracht, zoodat ook telkens de geest herleven moet van een werkelijke creatie. Waar zulks ontbreekt beantwoordt de algemeene indruk niet aan het fijne gehalte dezer atmosfeer-ademende muziek.

Om dien te verwekken, vindt men op de Vlaamsche Opera de geschikte elementen voorhanden. Te meer te betreurend is het daarom, dat het ensemble niet degelijker afgewerkt was. 't Mag waar wezen dat de afzonderlijke artiesten mooi werk leverden, dat het orkest de partituur meester was, dat de tooneelschikking zich nogal verdienstelijk uit den slag trok. Dit alles diende echter te versmelten tot een geheel, waarin dat verschillende factoren melkander volledigen zouden. Met enkele haastige repetities is geen homogeniteit te verkrijgen en onder dit euvel had deze wederopvoering te lijden.

Dat Debussy de hand legde op een tekst van den Belg Maeterlinck, is bij de geringe productie der Fransche symbolisten op dit gebied, niet te verwonderen. Voor de fluisterwereld van Maeterlinck's half-ontzielde, halfgedaantelooze menschen, ontsluit hij het mysterie der muziek. Al wat dit mysterie aan vergeten en nooit-aanroerde klanken uitwasemt, vangt hij op om er de draden uit te weven, waarmede hij dit brooze leven omstrikken gaat. Samen loopen zij in freele harmonieën, die even oplichten uit een wankel melodisch motief, even breken in expressieve accenten. Uitgespreid liggen de harmonieën over het wemelend kleurenveld van het gedempte orkest, waartegen zich het spreekgezang als een op tonen geregelde tale beweeglijk afteekent.

Het particulier van Debussy's techniek beantwoordt in dit werk aan het particuliere der stemming, de stijl aan het inzicht. 't Geeft een uitzonderlijke beteekenis aan dit lyrisch drama, dat op muzikaal gebied geheel alleen de literaire strooming vertegenwordigt van het einde der XIXe eeuw.

De uitbeelding, zang en dictie van Mevr. Hougaerts valt onvoorwaardelijk te prijzen. Door hare verschijning riep zij reeds de herinnering te binnen eener middeleeuwsche enluminure en mooi afgewogen was de subtiele val van het half-gezongen, half-gesproken woord. Door stemmige prestatie onderscheidde zich de heer Seapus, die men met genoegen weerzag in de rol van Pelléas, welke hij destijds zoo stijlvol creëerde. Hij ook doorvoelde het drama en tot het beste van deze wederopvoering behoorde dan ook wat beide hoofdrollen te zien, te hooren en mede te leven gaven.

Spanning verwekte de h. Bogaers, in Goland niet minder indrukwekkend dan vroeger. De heer Heirstraete toonde zich als Arkel weinig zeker van zijn partij. Mevr. Drost-Van Wely gaf vooral door haar spel voldoening. Wederom volmaakt in wat zij voor te brengen had was Mej. Calewaert. Goede verschijning merkte zijnerzijds de heer Jochem in het laatste bedrijf.

Dat de heer Schrey zijn orkest vast in handen hield, is natuurlijk niet verwonderlijk. Maar minder aangenaam moest het voor hem wezen, dat hij bij gebrek aan voldoende ensemblerepetities niet genoeg voeling kon houden met het tooneel. De regie had zich niet bijzonder ingespannen.

Succesbetoogingen lokt een werk als Pelléas niet uit. Doch zouden deze niet uitgebleven zijn, zoo de algemeene loomheid van de vertooning zoo verlammend had ingewerkt op den totalen indruk, waarvoor niemand in 't bijzonder, tenzij de directie, aansprakelijk te stellen is.