(Van onzen Brusselschen correspondent).

Te Kortrijk werd de eerste opvoering gegeven van het eerste deel van een trilogie, geschreven door den romanschrijver, tooneelschrijver en criticus Willem Putman. Zijn drama «Negentien Jaar" behandelt de liefde van een negentienjarjg meisje, voor een vijftig-jarigen man, met wien zij sedert haar vroegste jeugd een vriendschappelijken omgang gehad heeft. Deze Johan Herder is een eenzelvig mensch, een artist, die een weinig roemvol verleden achter zich heeft, dat hij betreurt en waarom hij dan ook teruggetrokken leeft. De liefde van Rita voor hem doet ook in zijn hart iets ontvlammen, maar tevens realiseert hij zich zijn vijftig jaar en vooral de onherstelbare schade die zijn verleden hem geestelijk heeft berokkend en waarvan Rita niets weet. Telkens tracht hij haar te doen begrijpen, dat hun liefde niet logisch is, dat hij haar liefde niet aanvaarden kan en mag en dat hij par conséquence de zijne evenmin kan geven. De wijze waarop hij dit doet is mede de oorzaak, dat Rita van al deze tegenwerpingen niets weten wil en Herder er niet in slaagt haar te doen begrijpen.

Het toeval wil echter dat in het dorp, waar zij leven; een nieuw Orgel geplaatst is, dat voor de eerste maal bespeeld zal worden door een groot kunstenaar. Deze man, Polsen, is getrouwd met de vrouw, waar Herder vroeger mee geleefd heeft; hoewel doodziek gaat zij mee, bezoekt Herder op een avond laat juist wanneer deze is opgeschrikt door de komst van Rita, die haar verlangen naar hem niet heeft kunnen overmeesteren. De vrouw van Polsen sterft dan bij Herder na een bewogen scène.

Door dit feit en door een gesprek, dat zij enkele dagen later met Polsen voert begrijpt Rita nu plotseling, wat Herder reeds zoo lang getracht heeft haar duidelijk te maken. Zij erkent dan in Herder niet langer meer den geliefden man, maar den vertrouwden vriend, zooals vroeger.

Dit is, zeer summier, het thema van het eerste deel eener trilogie, die telkens de vrouw in een voor haar zeer moeilijke situatie stellen zal, waaruit zij steeds door den begrijpenden man; zal worden gered. Het gegeven is niet nieuw (het werd o.a. reeds door Schnitzler en Wedekind, met variaties natuurlijk; gebezigd); wel is bet lichtelijk Fransch van opvatting met een zuiver Vlaamschen inslag door de kleurige en levendige dorpstooneelen het blijft het drinkende en lachende Vlaanderen.

Hoewel het veel goeds bevat, is Putman er toch niet in geslaagd zijn drama volledig aanneembaar te maken, het heeft onwaarschijnlijke en gechargeerde momenten; de psychologie is niet altijd even gelukkig; gesproken wordt er, vooral in het derde bedrijf, teveel, en gehandeld te weinig. Maar wat er gesproken wordt is dan ook uitstekend geschreven. Putman blijft hierin een lyricus met zuiver, gevoelig en menschelijk geluid.

De opvoering zelf was met veel zorg voorbereid; de décors waren keurig verzorgd, de muziek uitstekend en vooral de spelers zelf voldeden zeer goed. Met lof moet Nini Logman worden vermeld, die de moeilijke rol van Rita prachtig vertolkte; levendig, met begrip en bezieling. Ook Willem Putman heeft bewezen over groote acteurstalenten te beschikken. Hij vertolkte de rol van Willem Herder met veel gevoel en een mooi stemgeluid. Ook de andere spelers, op enkele uitzonderingen na, hadden een zeer goede opvatting van hun rol, zoodat hen niet ten onrechte de hartelijke hulde van het publiek ten deel viel, dat aan deze hulde door vele bloemen sympathieke uiting gaf.