Van de 4de tot en met de 11de Augustus is er feest te Neder-overHeembeek. De wijdingsfeesten van de nieuwe kerk. En voor die kerk op de Peter-Benoitplein zal een openluchtspel worden gegeven op den avond van 11 Augustus te 8 uur.

Anton Verheyen, Nederlandsche tooneelleider en speler die zijn sporen verdiende in Holland zoowel als in Vlaanderen; die Oost- en West-Indiën en Zuid-Afrika bereisde met zijn troepen maar van wie vooral zijn liefde en arbeid voor en in Vlaanderen bekend en geroemd zijn, is uitgenoodigd met zijn troep, waaraan Hollandsche zoowel Vlaamsche spelers verbonden zijn, hier voor de eerste maal te Neder-over-Heembeek het openluchttheater op de Peter-Benoitplaats te komen inwijden.

Hij koos hiervoor de "Tragedie van Leven en Dood" een bewerking van zijn hand en dat bijna zijn levensarbeid werd. Opvoeringen bracht hij tot stand in Batavia, even als te Pretoria, te Soerabaya, evenals te Paramaribo.

Wij laten hier volgen een verslag van een vorige opvoering van het spel uit de pers dat wij toevallig onder oogen kregen:

Majestueus maar toch zoo vertrouwd stond de prachtige St-Janskerk tegen den avondhemel en zij ademde een sfeer van rust en vertrouwen over de aanwezigen die in afwachting van wat komen zou zich vast onledig hielden met het kijken naar het plein dat geheel voor het spel gereed was. Het stelde een kermis voor met vaandels en vlaggen versierd, kramen en tenten om zich te vermaken en om te drinken. Links voor stond de gedekte tafel onder de baldakijn waar Elckerlyc zijn veertigtal gasten zal onthalen. Alles verlicht door oude lantaarns en antieke kandelabres. Het geheel met de kerk, tot te toppen van de torens, straalden in een wonderlijke kleur van licht. Dan rollen eindelijk de zware slagen van de St-Janskerk neer en tegelijk weerklinkt een klaroenstoot. Tegelijk komen de eerste spelers op: bondgekleurde kermisgasten onder leiding van een Nar. Dadelijk wordt het karakter van het spel, zooals het gegroeid is onder Anton Verheyen's regie, getypeerd: de combinatie van het wonderlijk schoon en in zijn eenvoud zoo diepzinnigs gedicht met het bonte Breughelliaansche kijkspel.

Dan zien wij onopgemerkt van de kermisgasten die het tooneel nu vullen de sombere "Dood", nu rondwaren terwijl een orgeltje klinkt en muziekanten zotte wijsjes spelen.

De Dood hoort Gods stem van uit den Hemel aan en krijgt bevel Elckerlyc zijn einde aan te kondigen. En als een bont oud-Vlaamsch schilderij komt langzamerhand de verdere handeling te voorschijn. De stoet der gasten verschijnt. Men gaat aan tafel en eet en drinkt. Er wordt gezongen en gedanst en steeds meer en meer groeit de vroolijke maaltijd tot een bruisend en levenslustig feest voor de poorten en in de schaduw van de kerk en in de schaduw van de Dood die boven in de Toren rustig en onbewogen het zielige en onnoozele gedoe der menschheid gadeslaat. Tot men hem eensklaps met een schreeuw van ontzetting bemerkt en hij zijn boodschap brengt.

Later terwijl de kermis en het leven evengoed doorgaan wendt Elckerlyc zich tot zijne vrienden en familie tot zijn rijkdommen... Tot de Deugd die als een zieke bedelares wordt opgedragen. Zij brengt hem tot kennis die juist omgeven van een stoet van Maagdekens en door Priesters beschermd uit de kerk als bij toeval over het plein komt.

Even later klinkt Elckerlyc 's onvergetelijke schoone monoloog. En als de rijzige gestalte van Verheyen (Elckerlyc) daar op het kerkplein staat met geheven handen terwijl zijn dubbele schaduw op de trappen van het kerkplein valt, dringt zich plotseling in sterke mate de gedachte aan ons op hoezeer eigenlijk al het coulissenwerk van onze theaters slechts "kitsch" is naast deze geweldige decors, die ons zoo machtig en suggestief weten te verplaatsen in die wonderlijke tijden: de middeleeuwen waarin deze aangrijpende waarachtige tragedie van leven en dood zich afspeelt.

En geboeid en ademloos gespannen volgen de honderden toeschouwers in het Theater onder den grooten met sterren bezaaiden nachthemel de verdere handeling: de pelgrimagie van Elckerlyc, waaraan ten slotte niemand zich kan onttrekken. En die ook ieder alleen moet gaan, verlaten van vrienden en magen, beroofd van bezittingen van zinnen, wijsheid, kracht en schoonheid.

En als eindelijk onder klokgeluid en het "Laudate Dominum" van het machtige kerkkoor met stoffelijk overschot van den in vrede gestorven Elckerlyc, de kerk wordt binnengedragen, blijft minuten lang een hoorbare stilte over het kerkplein hangen, tot een zacht applaus wordt ingezet, dat aanzwelt tot een ovatie. Tot daar het verslag der vertooning te Laren (Nederland).