Door mijn luidspreker. Les in dictie

Victor J. Brunclair, 1932-04-26


Source

De Schelde, 1932-04-26 p. 2


Items that may be related to this text • More...

  1. ◼◼◼◼◻ Victor J. Brunclair: K.N.S. "Poliche" doo... 1932-04-30
  2. ◼◼◼◻◻ Victor J. Brunclair: "leontientje" door F... 1932-04-09
  3. ◼◼◼◻◻ Victor J. Brunclair: Ned. Schouwburg. "Ma... 1933-12-16
  4. ◼◼◼◻◻ Victor J. Brunclair: Kon. Nederl. Schouwb... 1934-01-13
  5. ◼◼◼◻◻ Victor J. Brunclair: K.N.S. "Primerose" d... 1932-01-02

DOOR MIJN LUIDSPREKER

LES IN DICTIE

De gijli(e)dioten gaan een praatschool oprichten, waar alle aspirant-tooneelspelers zich in de verminking onzer Nederlandsche taal zullen kunnen bekwamen. Het bestuurschap zal natuurlijk in handen gegeven worden van Aug. Monet, want het is algemeen geweten, dat deze man steeds het keurigste Algemeen Nederlandsch over zijn lippen laat regenen. Dit initiatief is ontstaan als protest, tegen wat door de gijli(e)dioten wordt genoemd het "Jordaansch gerochel", d.w.z. de uitingswijze van onze spelers op den K.N.S.

Een zeer speciaal fonetiek stelsel zal daarbij worden ingevoerd, om aan te tonen dat het kaaskopsch nog wat anders is dan het Vlaamsch.

De "oratio-inauguralis" zal natuurlijk insgelijks door rector Monet worden uitgesproken en zal bij benadering ongeveer alsdus luiden (klankopname August, gedeponeerd merk):

"Maainheeren, Wai hebbenn deze school openn gedaann omdat zai aan de noodzakelaikhaid beantwoordt, iene voor iens en voor altaid, uijt te maken, dat wai als Vlamingen met den verfoeijelaiken Hollandschen tongval gien vrede meer willenn nemenn. Onder het behier van denn Gentenaar de Gruyjter zain onze speelders hier verknoeijd geworden. Als die mainhier iets in zainen kop had, zat het er niet nevenst. Hai dreef ten allen prais zain gedacht door. Nu weet ik wel: gai moet ieder in zain gedacht laten, maar deze mainhier dreef het wel wat te ver. Zoo begon hij met niet meer menschen te schraaiven maar mensen, naar het schaint is niet dienen gekkenboel een zekerenn Hollander afgenomen. Welnu, ik heet dat "Kolle" zwainderai."

(Onbedaarlijk applaus. De nokvolle zaal schudt van het lachen om dezen goedgekruiden humor van den heer Monet. De redenaar voelt zich gesterkt en gaat verder:)

"Als journalist mainheeren teekenn ik verzet aan tegenn de Kollezwainderai. Ik heb nu al zooveel moeite om main gazet vol te schraiven. Waar zou het naar toegaan, als ieder woord met minder letters moet wordenn geschrejvenn?"

(Minutenlang applaus.)

"De Kollezwainderai is de verheerlaiking van de taalfoutenn. Wie de meeste taalfoutenn schraift, schraift het beste Vlaamschsch. Dat kan niet langer blaiven durenn. Nu willenn zai die drukfoutenn nog gaan leggenn in de tong van onze speelders. Bai Brabo en St Annekenn dat zal zoolang ik nog adem niet gebeurenn!"

"Waar liert men het beste vlaamschsch? In de school, mainhieren. Dat zain taalpedagogenn met gekuischt aksent. Zai allien hebben hier recht in't kapittel. De anderenn moetenn zwaigen dat zij zwietenn ! De ienig geldige spraaklier is nog altaid die van Kruisjsken A. uijt Ernest Staas. Daarvan had men nooijt mogenn afwaikenn. De laatste beoefenaar van deze taal was Porf. van Stienweghen, die in main geheugen ien onvergetelaikenn indruk heeft achtergelatenn. Ons taalaigen mag niet langger worden verminkt door inmengginggenn. Onze taal is vann ons en van gienn ander, ja, en van gienn ander. Dat zullenn de jijjouuders wel tegnn heug en meug lieren begraipenn. Ik houd meer van den schooinenn Vlaamschschen tongval dan van dat overmoerdaikschsch gerochel. Een vogel moet zinggenn zooals hai is gebekt, niet waar? Welnu, wai zain gelaik de vogelenn en willenn geen artificieele intonasies (verschooininggen, geen kunstmatige bekeltooininggenn) in onze teergeliefde taal opnemenn.

"Wai zain van oordeel: geen raiker kroon dan aigen schooin ! en wai willenn dit spreekwoord blaiven huldigenn. Geen bastaardwoorden meer ! Wat is ien inzjenjeur? Ik noem dat ien vernuftelingg mainhieren, en daarmee uijt.

"En ien biljart? Zoudenn wai dat niet zuijverder kunnen uitdrukken dan met een Fransch woord ? Bijv. ; ien speeltapait voor rolledebolle ? Dat zouden wai dan tot een werkwoord kunnen omvormenn en niet meer zeggen : Ik ga biljarten, maar : ik ga rolledebolle op het speeltapait. Ziet eens welke raike aanwinst voor onze taal ! En dat is nog niet alles. De flaminganten denkenn dat zai onze taal verraiken door de Hollanders slaafschsch na te pratenn. Welnu zai voeren niet anders dan franschsche woordenn naar ons toe: Het zal mai dan ook niet moeilak vallen te bewaizen, dat de grootste franskiljons de flanminganten zain, niet waar? En vermits er toch geen onderschaid is, tusschen een flamingant en ien franskiljon moet de regeeringg er nog niet aan denkenn de Vlaamschsche kwestie op te lossen, omdat zai niet eens bestaat. Al deze dingenn weet ik al sedert langenn taid, en daarom ben ik main heel leven door zoo eenen gloedvollenn patriot geblevenn !

(Deze Monetiaansche belichting van het Vlaamsche vraagstuk wordt onbedaarlijk toegejuicht.)

"Mainhieren, ik roep U allenn tezamenn zonder te lettenn op uwe politieke of filozofissche denkwaize om te arbaiden aan dit groote doel dat ongs vereenigenn moet : weg met de Kollezwainderij ! Leve het Vlaamschsch en ongs duurbare vaderland. En om te sluigten roep ik " Antwerpen boven!".

Een strijkje speelt de "Muette de Portici". De aanwezigen vragen zich af waarom juist dit liedje wordt gevedeld. Een (???)oorden zegt: Dat is omdat Monet zou zwijgen.

De verslaggever zegt ons dat hij inderdaad geen kik meer gaf.

V.J.B.


Items that may be related to this text

  1. ◼◼◼◼◻ Victor J. Brunclair: K.N.S. "Poliche" doo... 1932-04-30
    (date-month) 1932-04 • Victor J. Brunclair • (date-year) 1932 • Jan Oscar De Gruyter • Koninklijke Nederlandsche Schouwburg, Antwerpen • (author) Victor J. Brunclair
  2. ◼◼◼◻◻ Victor J. Brunclair: "leontientje" door F... 1932-04-09
    (date-month) 1932-04 • Victor J. Brunclair • (date-year) 1932 • (author) Victor J. Brunclair
  3. ◼◼◼◻◻ Victor J. Brunclair: Ned. Schouwburg. "Ma... 1933-12-16
    Victor J. Brunclair • Koninklijke Nederlandsche Schouwburg, Antwerpen • (author) Victor J. Brunclair • Jan Oscar De Gruyter
  4. ◼◼◼◻◻ Victor J. Brunclair: Kon. Nederl. Schouwb... 1934-01-13
    Victor J. Brunclair • Koninklijke Nederlandsche Schouwburg, Antwerpen • (author) Victor J. Brunclair • Jan Oscar De Gruyter
  5. ◼◼◼◻◻ Victor J. Brunclair: K.N.S. "Primerose" d... 1932-01-02
    Victor J. Brunclair • Koninklijke Nederlandsche Schouwburg, Antwerpen • (date-year) 1932 • (author) Victor J. Brunclair
  6. ◼◼◼◻◻ Victor J. Brunclair: De Gijli(e)dioten... 1932-01-08
    August Monet • monet • (date-year) 1932 • Jan Oscar De Gruyter • Koninklijke Nederlandsche Schouwburg, Antwerpen • (author) Victor J. Brunclair
  7. ◼◼◻◻◻ Victor J. Brunclair: K.N.S. "Liliom" door... 1932-01-16
    Victor J. Brunclair • Koninklijke Nederlandsche Schouwburg, Antwerpen • (date-year) 1932 • (author) Victor J. Brunclair
  8. ◼◼◻◻◻ Victor J. Brunclair: Russomanie... 1930-12-10
    Victor J. Brunclair • August Monet • Koninklijke Nederlandsche Schouwburg, Antwerpen • (author) Victor J. Brunclair • Jan Oscar De Gruyter
  9. ◼◼◻◻◻ Victor J. Brunclair: "De mannen van 't wa... 1932-01-23
    Victor J. Brunclair • Koninklijke Nederlandsche Schouwburg, Antwerpen • (date-year) 1932 • (author) Victor J. Brunclair
  10. ◼◼◻◻◻ Victor J. Brunclair: K.N.S. "De dorpsdokt... 1932-02-27
    Victor J. Brunclair • (date-year) 1932 • (author) Victor J. Brunclair