TURNHOUT -- Is het al niet eenvoudig om een klassieke tragedie aanvaardbaar op de planken te brengen, het heeft er alle schijn van dat het nog moeilijker is een klassieke komedie, van Aristophanes bijvoorbeeld, te ensceneren. Toch heeft "Het Gevolg", een jong gezelschap verbonden aan De Warande, dat geprobeerd met De vogels van die Aristophanes. Overduidelijk is er hard aan dit projekt gewerkt, en het resultaat is een behoorlijk amusante, maar nogal ongelijkmatige voorstelling.
Twee mannen, Trouwvriend en Goedhoop, oplichters op de vlucht voor hun schuldeisers, zoeken een veilig heenkomen in vogelland, waar een in ongenade gevallen kolonel hen al voorging. Trouwvriend praat de vogels een vernuftig plan aan (waar hij vooral zelf beter van denkt te worden): een muur bouwen tot aan de hemel, zodat de offergaven van de mensen aan de goden onderschept kunnen worden. Op die manier kunnen de vogels de heerschappij over de wereld -- die hun oorspronkelijk toekwam -- terugeisen van de goden.
Er ontspinnen zich nogal wat intriges tussen de aanvoerder van de vogels, Trouwvriend en de goden, om de grootste hap van de macht te verwerven. Goedhoop wordt, als lastige konkurrent, door zijn vroegere spitsbroeder uit de weg geruimd. Uiteindelijk delven de goden het onderspit, grotendeels omdat Herakles tijdens de onderhandelingen niet kan weerstaan aan de gebraden kippetjes (opstandige vogels volgens Trouwvriend) die hem voorgeschoteld worden door de nieuwe redder. Trouwvriend eindigt als een nieuwe (en minstens zo onbetrouwbare) Zeus.
Aristophanes was een konservatieve, welgestelde Athener, die in zijn stukken met een grillige fantazie, allerlei nieuwlichterijen op de hak nam (zoals bv. de denkbeelden van Sokrates in De wolken). Dat spottend lachen aan de zijlijn, die wantrouwige houding tegenover nieuwe ideeën is typerend voor een meer konservatieve levenshouding, zoals die meer recent bv. ook terug te vinden is in sommige (ook af en toe zeer grappige) films van Jean Yanne. Het probleem dat een stuk als De vogels echter stelt is: hoe kan je de grappen over de Atheense samenleving naar onze tijd overzetten, als je wil vermijden dat enkel klassici hier plezier aan beleven.
"Het Gevolg" heeft dat probleem opgelost door Atheense toestanden te vervangen door meer hedendaagse (zoals een konferentie onder de goden die veel weg heeft van een VN-vergadering) taferelen. De mogelijkheden van dat procédé zijn echter snel uitgeput, als men niet de hele tekst wil herschrijven. Daardoor blijft er in essentie een fabel over machtsvorming en oplichterij over.
Dat iets of wat simpele gegeven hebben de akteurs gestoffeerd door zeer veel aandacht te koncentreren op het visuele. Er zitten nogal wat grappige momenten in het stuk, als Lilian Keersmaekers de kommandant van de vogels treffend imiteert, of als Willem Carpentier en An Neyrinck als oplichters een vogelpluimage aantrekken. Berend Dikkers overtuigt het minst in de rol van kolonel Tereus, maar er is eigenlijk geen enkel moment, zelfs niet bij de herhaaldelijke rolwisselingen (de 14 personages worden door 4 akteurs gespeeld) dat iemand echt door de mand valt.
Daarbij wordt de aktie goed ondersteund door live uitgevoerde muziek van Piet Slangen en Brick, en een simpele maar erg efficiënte scenografie, met leuke maskers en enkele rekwisieten die inventief herbruikt worden, van Mark Bogaerts. De regie van Ignace Cornelissen heeft bovendien een goed tempo, en maakt een interessant gebruik van extra-teatrale elementen als dans en mime.
Desondanks loopt de voorstelling tijdens de eerste helft wat stroef door een houterige vertaling; en je kan je ook afvragen of al die visuele grappen eigenlijk wel iets toevoegen aan of verhelderen over de aard van deze eeuwenoude komedie, in 1985.
Nog te zien in zaal Kokatoe, Parklaan 170, Turnhout, op di. 17 en wo. 18 december. Reservaties: "De Warande", tel. 014/41.69.91.
