In het eigen zwaard gevallen
Dans > 'Apocrifu' van Sidi Larbi Cherkaoui in De Munt
BRUSSEL l Apocrifu is Sidi Larbi Cherkaoui's analyse van onze hang naar de grote gedachte, het heilige doel. Al is 'analyse' een groot woord voor dit dans- en muziekspektakel. Hoe oogstrelend ook, het stuk snijdt nergens, alle samoeraizwaarden ten spijt.
door Pieter T'Jonck
Zoals in al het recente werk van Cherkaoui speelt oude muziek hier een grote rol. Het uitstekende koor 'A filetta' (Corsica) brengt liederen geïnspireerd op oude religieuze en volksmuziek. Die roepen diepe emoties op omdat ze het individuele overstijgen. Iedereen kan in die ijzersterke vorm wel zijn demonen de vrije loop laten. Met zo'n grondlaag kan het stuk niet meer stuk...
Of toch? Cherkaoui vraagt zich in het eerste deel van dit stuk af of we ons niet laten ringeloren door 'Heilige Schriften' van alle slag. Hij kiest daarvoor echter een al te simpel beeld: hij waagt zich pas op het podium nadat hij boeken als veilige stapstenen voor zich uit geworpen heeft. Geslaagder is de scène waarin hij samen met de twee andere dansers, de Japanner Yasuyuki Shuto en de Fransman Dimitri Jourde, die Heilige Schriften leest en tot de conclusie komt dat die teksten mensenwerk zijn. Maar ook dat kun je nauwelijks nieuws noemen. En hoe valt dat te rijmen met de keuze voor religieus geïnspireerde muziek?
Later in het stuk oppert Cherkaoui, aan de hand van een Japanse 'bunraku'-pop, de hoogst spannende gedachte dat we allemaal als marionetten naar de pijpen van die teksten dansen. Tenzij je de pop moet begrijpen als een voorstelling van God zelf, die als product van onze fantasie macht over ons heeft omdat we dat zelf zo willen? De latere pathetische moord op de pop zou daarop kunnen wijzen. Het stuk is dan echter al een andere weg ingeslagen.
Het flirt immers met het zelfmoordritueel, de 'seppuku', van Japanse samoerai. Het programmaboekje citeert Yukio Mishima, de auteur die zich zo van het leven beroofde. Maar wat denkt Cherkaoui daar nu over? Vindt hij dit soort idealisme een even grote mystificatie als de Heilige Schrift, of fascineert de erotische ondertoon bij Mishima hem net? Ik vermoed het tweede. De band met de eerdere beschouwingen over godsdienst of met de muziek is echter ver zoek.
De vraag is: wil Cherkaoui hier meer dan de kijker en/of zichzelf amuseren met zijn briljante, eclectische dans? Dat is dan jammer, want hij heeft te veel talent om zijn tijd met amusante pseudokritiek te verbeuzelen.
Apocrifu, tot en met zaterdag, Muntschouwburg, Brussel. www.demunt.be
Cherkaoui vraagt zich in het eerste deel af of we ons niet laten ringeloren door 'Heilige Schriften' van alle slag
n Het stuk flirt met het zelfmoordritueel, de 'seppuku', van Japanse samoerai.
