Date 1991-02-23

Publication De Standaard

Performance(s) Hic et nunc • Stella

Artist(s) Roxanne Huilmand • Anne Teresa De Keersmaeker

Company / Organization Rosas

Keywords hic • nunc • stella • huilmand • teatrale • koketteren • scènetjes • roxanne • meisjes • intensiteit

Tweemaal hevige verlangens

BRUSSEL -- Roxanne Huilmand danste ooit bij Anne-Teresa de Keersmaeckers Rosas, maar ging vanaf Muurwerk haar eigen weg. Haar laatste voorstelling, Hic et nunc -- waarin ze zelf niet meer meedanst -- ging in première net nu ATDK haar Stella in Brussel herneemt. Twee voorstellingen die zowel vormelijk als inhoudelijk verwantschap vertonen. De onovertroffen finesse, het technisch en kompositorisch meesterschap en de verbluffende direktheid van de herwerkte Stella zet de zwaktes van Hic et nunc helaas nog meer in de verf.

Het decor van Stella is de achterzijde van een decor, met kostuumrekken, ongeschilderde deuren en veel rommel. Vier van de vijf danseressen/aktrices ontlenen stukken tekst en gebaren aan film en literatuur (Stella van Goethe, Rashomon van Kurosawa en A streetcar... van Williams) wat paradoksaal genoeg hun naakte aanwezigheid sterker in de verf zet. Aan de hand ervan voeren ze de intensiteit van hun aanwezigheid op de scène op tot bijna exhibitionistische proporties. Kwellende verlangens om begeerd te worden, en tegelijk angstig zijn, de wil om te behagen en tegelijk de schaamte voor het eigen lichaam slaan op een heel direkte manier op de kijker over. Als de emotionele intensiteit te hoog wordt, barsten de aktrices plots in wilde dansen uit. Maar op elk moment blijven de individuen duidelijk en heel konkreet aanwezig op scène.

Vergeleken bij de eerste voorstellingen verleden jaar, waar iedere aktrice nog haar plaats aan het zoeken was in het maakproces van deze voorstelling -- met momenten waarbij op een bijna tergende manier de grenzen afgetast werden van wat nog toonbaar is aan emotionele intensiteit -- vertelt de voorstelling nu als het ware moeiteloos haar "verhaal". Iets wat in feite niets anders is, lijkt mij, dan het gevolg van een tot het uiterste uitgepuurde timing, een af en toe hallucinante precisie in ritme en beweging, waar op het eerste gezicht alleen maar bruuske en ongekoördineerde uithalen te zien zijn. Het zijn nog steeds vijf konkrete vrouwen die op zoek zijn naar middelen om zich "waar" te maken (op scène), en je kan alleen maar vaststellen dat ze daar op een onwaarschijnlijke manier in slagen.

Roxanne Huilmand keert de zaken in Hic et nunc om. De gerepresenteerde situatie is een teatrale: vier jonge meisjes in glitterpakjes op scène, met een vijfde erbij die de "nummers" aankondigt. Je kan het teatrale hier zonder meer zien als een metafoor voor het willen aandacht trekken, het koketteren met het eigen lichaam. Het teatrale geeft daar ook de limieten van aan: het is uitdagen, dromerig spelen, proberen, maar zeker niet het eigen lichaam te grabbel gooien.

De uitwerking van dit tema is meer dan eens ontzettend flauw. De overtuiging, die zou moeten blijken uit de precisie en het raffinement waarmee ze hun bewegingen maken, is vaak ver te zoeken. Het koketteren is hun niet op het lijf geschreven, maar een aangeleerd maniertje. Bovendien heb je meer dan eens de indruk dat Huilmand leentjebuur gespeeld heeft bij Rosas.

Op een bepaald ogenblik dansen de meisjes in tegenlicht, waardoor je heel duidelijk ziet hoe ongelijkmatig en slordig de dans uitgevoerd wordt. Alsof de koreografe het de moeite niet vond de gebalde energie van de groepsbeweging tot zijn volle impact aan te scherpen, en erop vertrouwde dat de natuurlijke charme van de meisjes wel volstond. En precies dat kwetsbare element kan je maar uitspelen als je het erg goed struktureert, wat hier niet gebeurt.

De enige struktuur is een algemene koreografïe, met simpele herhalings- en spiegelingselementen. Die struktuur wordt opgevuld met kleine scènetjes, zoals gelach en kwasi-entoesiast gedoe. Maar die scènetjes, noch die koreografische struktuur is interessant. De ene omdat de begeestering, de totale investering mankeert, de andere omdat ze nogal banaal en slecht uitgevoerd is. De teatrale enscenering werkt hier dan nog averechts omdat ze de al zeldzame mooie momenten dubbel ondergraaft, als "maar teater". Jammer voor de (live uitgevoerde) muziek van Walter Hus.

"Stella" van Rosas is te zien in het CVA, in de Veeweydestraat 24-26 in Anderlecht op 23, 27 en 28 februari en op l en 2 maart, telkens om 20 u 30. "Hic et nunc" gaat op latere datum op toernee in Vlaanderen.