AMSTERDAM -- Orkater voorstellen hoeft waarschijnlijk nog nauwelijks: in de loop van de jaren zijn ze vaste gasten geworden van o.a. de Beursschouwburg in Brussel en hun eigenzinnige muziekteater is zowat een begrip geworden. De eeuwige fietser is gebaseerd op een roman van de Ier Flann O'Brien, The Third Policeman. Een verhaal als een alkoholdelirium, waarin politiemannen zich ontpoppen als wezens die vrij toegang hebben tot de onderwereld en mensen beschermen tegen de kwalijke gevolgen van de atoomteorie door hun fietsen te stelen.
Aat Ceelen bewerkte O'Briens stuk voor teater en neemt zelf de rol van de alcoholicus-schrijver waar. Deze zonderling vertelt hoe hij, om een boek te kunnen uitgeven, een oude rijkaard vermoordt; bij het wegnemen van de plankenvloer waaronder het kistje verscholen zit, duikt de dode oude man achter hem op, en hij neemt de biezen. Om het geld toch nog in de wacht te slepen, gaat hij aangifte doen van de diefstal van een koffertje.
Van dan af zitten we volop in een nachtmerrie, die, zo blijkt, verloopt aan gene zijde van dit leven. Het klinkt somber, maar Orkater werkte het angst-delirium van O'Brien om tot een biezonder vermakelijke voorstelling.
Dat je gedurende de hele voorstelling zit te lachen en grinniken om de absurde situaties waarin O'Brien terecht komt, is te danken aan een biezonder geslaagde kombinatie van goed gedoseerde parodie op het type van de politieagent, de timing van de voorstelling en niet in het minst de scenografie van Pat Van Hemelrijck, die zelf ook de rol van politie-agent waarneemt.
Na Josse De Pauw is Van Hemelrijck het tweede ex-Radeislid dat met Orkater samenwerkt. In de hem eigen estetika van ongerijmde, uit afvalmateriaal samengestelde voorwerpen, bouwde hij voor Orkater een politiebureau op. Het ziet eruit als een grote schuinliggende staalplaat op poten. Daarop staan een eigenaardige telefoon, een telefooncentrale, een fiets en verder nog allerlei bizarre voorwerpen, die op de vreemdste momenten een eigen leven beginnen te leiden.
En daarvoor heeft Van Hemelrijck een geweldige flair: een fietsband die begint leeg te lopen als een branddeur dichtgeduwd wordt, een vuilbak die akkordeonmuziek maakt als een agent hem opendoet, maar stom blijft als een ander dat ook eens probeert. De truuks zijn al van de periode van de stomme film bekend, maar doen het hier geweldig goed door de ver doorgevoerde naïeve absurditeit waarmee deze effekten (uit afgedankte rommel) te voorschijn getoverd worden. Wat te voorschijn getoverd wordt, zijn niet alleen effekten maar ook voorwerpen die door de samenstelling uit bekende onderdelen vertrouwd aandoen, maar aangewend worden voor de konstruktie van apparaten zonder bekend doel.
Thijs Van Der Poll tekende voor de muziek van deze voorstelling. Hij voert ze zelf ook live uit op het podium, op harmonium, saxofoon, mandoline en fluit, daarin soms bijgestaan door Aat Ceelen. De ondersteuning van zijn zang door de drie agenten als een gedateerd mannenkoortje van dertig jaar geleden, zet de licht ironische, maar ook lichtjes weemoedige toon -- heimwee naar de tijd waarin het boek ontstond -- van de voorstelling extra in de verf. De eeuwige fietser is misschien niet echt een onmisbare voorstelling, maar ze is wel biezonder amusant en intelligent in elkaar gezet.
Te zien in de beursschouwburg, woensdag, donderdag en vrijdag, telkens om 20 u 30.
