BRUSSEL - Voor 1987-1988 was Kaaiteater een tweejaarlijks festival dat nauw samenwerkte met de produktiekern "Schaamte", die o.a. Rosas, Epigonentheater ZLV (de voorloper van Needcompany), Radeis e.a. onder zijn hoede nam. Begin 1988 fuseerden de twee organizaties om zowel eigen produkties als belangwekkende buitenlandse, die verwantschap vertonen met het eigen werk, te bundelen in een doorlopende programmade in diverse Brusselse zalen. Deze week werd in de Spiegelzaal van het trefcentrum "De Markten" het programma voor het tweede seizoen van het Kaaiteater-nieuwe formule, met jaarprogrammatie dus, voorgesteld.
Naast het prezentatieprogramma, dat al sinds het ontstaan van Kaaiteater een diepgaande invloed heeft uitgeoefend op de teater- en dansreceptie in Brussel en Vlaanderen door zijn vaak onmiskenbare vernieuwende waarde en/of kwaliteit, blijft de fusie-organizatie doorgaan met het opvolgen van het eigen produktiewerk. Dat omvat zowat 300 (o.a. buitenlandse, inclusief VS en Canada) voorstellingen per jaar, en betekent ook dat er met de huisartiesten stappen worden ondernomen op nieuwe gebieden zoals filmregistratie e.d. Kaaiteater is ook een van de partners van "BRUZZLE", het zomerfestival dat Mallemunt en Piazza opvolgt.
Na een moeizaam eerste jaarprogramma-seizoen, met een aantal maar half of helemaal niet geslaagde eigen produkties, een aantal voorspelbare reprises of herwerkte voorstellingen, enkele te elfder ure afgelaste gastprodukties en ten slotte een gewoon slechte gastproduktie lijken de perikelen die samenhangen met de overgang naar een jaarprogrammatie zowat overwonnen, want -- en dat moet hier zeker vermeld worden -- de affiche van dit seizoen oogt (en is, voor zover ik al produkties gezien heb) indrukwekkend. Zelfs op het onwaarschijnlijke af, als je de nijpende en voortdurende financiële onzekerheid in acht neemt waarop Hugo De Greef en de zijnen jaarlijks door diverse overheden getrakteerd worden.
Russen
Voor wie niet zo vertrouwd is met dit produktief-receptief organizatiebureau, is het goed te weten dat zij door de jaren een vaste relatie opgebouwd hebben met een aantal kunstenaars en groepen waarvan de evolutie van dichtbij gevolgd wordt, ook al produceren ze het werk van die mensen niet zelf. Dat geeft de affiche een grote herkenbaarheid, al wil dat niet zeggen dat er niet af en toe "nieuwe" "vondsten" gedaan worden.
Vaste gasten zijn zo al jaren Steve Paxton, Gerardjan Rijnders, Rosas, Needcompany, Jan Decorte, de verschillende ex-leden van Radeis, the Wooster Group en grafisch vormgever Gorik Lindemans. Zijn daar bijgekomen, o.a. Maatschappij Discordia, al jarenlang hier bekend door 't Stuc in Leuven en de Beursschouwburg maar zeker sinds BRUZZLE aan het evolueren naar een favoriet huisgezelschap, Jürgen Gosh, Johan Leysen. En ten slotte is er nog altijd plaats voor nieuwe ontdekkingen, zoals dit jaar het Russische teater van Anatoli Vasiljev van de "School der dramatische kunst" met Cerceau, die deze zomer met veel sukses te gast was in Avignon.
Naast die Russen staan voor dit jaar nog elf voorstellingen op stapel. De nieuwe produktie Ottone, Ottone van Rosas, voor de gelegenheid uitgebreid tot een groep van acht vrouwelijke en acht mannelijke dansers, een voorstelling op basis van Monteverdi's opera L'Incoronazione di Poppea, een coproduktie met de Munt, het Théâtre de la Ville uit Parijs en Rotterdam '88.
Daarna een coproduktie met de Ancienne Belgique, Der Mann im Fahrstuhl, een tekst/muziek-programma met Heiner Müller en Heiner Goebbels. Dan volgen twee voorstellingen van de "Groupe Emile Dubois" van Jean-Claude Gallotta, Mammame Montreal en Docleur Labus, die uitzonderlijk niet in Brussel, maar in Antwerpen, in deSingel, plaatshebben, met deSingel als coproducent trouwens. Vervolgens komt Steve Paxton, met een oudere en uitstekende koreografie, Goldberg Variations, die al op Klapstuk te zien was, en een nieuwe voorstelling, in opdracht van Kaaiteater, die luistert naar de titel Flip Side.
Johan Leysen brengt een tekst van Peter Verburgt, in een regie van Jan Ritsema (Mug-met-de-gouden-tand, Toneelgroep Amsterdam...). De Needcompany plant een nieuwe produktie, ça va, i.s.m. Mickery Amsterdam en Theater Am Turm uit Frankfurt. Josse De Pauw brengt ook een nieuw stuk van Peter Van Kraaij en hemzelf, Ward Cromblez-he do the life in two voices, met muziek. van Peter Vermeersch en een decor van Franky DC. Hier wordt samengewerkt met De Lantaren in Rotterdam en de Beursschouwburg. Maatschappij Discordia is ook weer op het appèl, titel van hel stuk voorlopig nog niet bekend. Hekkensluiter wordt de al sinds vorig jaar verwachte Wooster Group, met Frank Dell's 'Saint Anthony', in coproduktie met deSingel.
Subsidies
Misschien is het opgevallen dat er zoveel coprodukties zitten in dit aanbod. Dat blijkt evenwel een noodzaak om het hoofd boven water te houden. In zijn inleiding op de perskonferentie stipte voorzitter Jos Van Hemelrijck al aan dat het verder werken met de middelen die nu van hogerhand toegewezen worden aan Kaaiteater, op de duur tot drastisch snoeiwerk zal leiden. En aangezien de hoofdoptie van het Kaaiteater blijft eigen produkties te maken, zal er niet veel overblijven van de gastprodukties, die overigens ook het grootste deel van de budgetten opslokken.
De bescheidenheid van de diverse subsidies, en de wispelturigheid waarmee ze toegekend worden, is des te meer een bedroevende zaak daar de organizatie moeilijk van slecht beheer kan verdacht worden: deze subsidies, inclusief sponsoring, vormen slechts een derde van de omzet van de organizatie, zowat 22 miljoen, de rest zijn eigen inkomsten. Dat is naar alle Europese maatstaven verbijsterend veel.
Als men dat bedrag koppelt aan de tewerkstelling en de diverse terugverdieneffekten, alleen al door sociale lasten, belastingen en weerslag op secundaire tewerkstelling o.a. van fotografen, in de horeca enz., kan men na enig rekenwerk bijna gaan denken dat deze subsidies, waar enkele mensen dan nog full-time voor moeten werken om ze überhaupt te kunnen verwerven, nauwelijks meer voorstellen dan een zéér goedkoop tewerkstellingsprogramma waaruit nauwelijks enige artistieke overheidsbekommernis valt af te lezen.
Rosas alleen al b.v., als aparte vzw, stelt 22 mensen te werk en krijgt uit de pot van dansprojekten een toelage van 4 miljoen, goed voor al zowat een vijfde van de inkomsten van Kaaiteater. Ze hebben uiteraard niet de wereldwijde uitstraling van het MMT b.v., goed voor 43 miljoen subsidies, en traden vooralsnog enkel op in de BAM in New York en Théâtre de la Ville in Parijs, maar toch...
Meer inlichtingen bij Kaaiteater-onthaal, Trefcentrum "De Markten", Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel, tel. 02-512.14.82. Wie lid wordt, krijgt reduktie voor alle voorstellingen, en diverse faciliteiten.
