Al is Thierry De Mey geen choreograaf, zijn belang voor de dans in België was en is aanzienlijk. Eerst als componist voor Rosas en Ultima Vez, het ensemble van Wim Vandekeybus. Hij tekende met Peter Vermeersch voor de score van Rosas danst Rosas. Voor Rosas schreef hij later onder meer Kinok, voor Vandekeybus de score van The weight of a Hand. Maar even belangrijk waren zijn verfilmingen van vele dansvoorstellingen.
De Mey zocht en vond een beeldtaal om de ervaring van dans op het witte doek over te brengen. Dat is altijd een heikele taak. De tijd in een schouwburg ervaar je bijvoorbeeld anders dan die in een filmzaal. Bovendien heb je in het theater de vrijheid om in en uit te zoomen naar believen. Je richt je aandacht nu eens op het grote geheel van de choreografie, dan weer op de invulling die een danser daaraan geeft. Uit die wisselwerking ontstaat vaak de betekenis van het werk.
Als theaterbezoeker werk je daar, op het ritme van de muziek en de bewegingen, actief aan mee. Niets daarvan bij film. Camerastandpunt, montage, ritme: het ligt er allemaal al vast. Je ondergaat het werk passief. Met een hyperkinetische filmstijl probeerde De Mey dat tegen te gaan. Hij wilde je, vaak met succes, in het werk sleuren.
Dat vond hij niet langer genoeg. Om de kijker echt fysiek binnen te halen in de dans ging hij experimenteren met meervoudige schermen, zoals in Deep in the Woods (zes schermen) of Counter Phrases (naar April Me van Rosas, drie schermen). Het is zijn manier om de vele mogelijke invalshoeken op een complex gegeven als beweging recht te doen. En daar houdt het niet bij op. In Counter Phrases ging hij op zoek naar componisten die op basis van de film, maar dan zonder de muziek, een nieuwe partituur schreven.
In From Inside, een viersterrengeheel dat momenteel te zien is bij Bozar, gaat De Mey nog een stap verder. In een ruimte die aan drie zijden begrensd is door schermen toont hij drie films tegelijk. De eerste is een opname van One Flat Thing Reproduced van William Forsythe. De tweede een choreografie die zich afspeelt in het desolate landschap van Gibellina, de Siciliaanse stad die door een aardbeving van de kaart geveegd werd. De laatste is een verkenning van de volkswijken van Kinshasa.
Het bijzondere van From Inside is dat je niet alleen tussen de schermen en dus in het hart van de actie staat, maar ook voortdurend actief moet ingrijpen in de films. Bij Forsythe moet je bewegen om de klankband te activeren, met het gekke gevolg dat je mee aan het dansen gaat. In Gibellina moet je af en toe kiezen welke van de zes dansers je wil volgen door het labyrint van stegen. In Kinshasa moet je kiezen wie je wil zien: de oude zanger, de dans op de marktplaats of die op een dak, of de jongens die beatboxen.
Het resultaat is, vooral bij Forsythe, verbazend. De Mey haalt de passieve verhouding tussen het scherm en de kijker helemaal onderuit. Hij doet je de dans inderdaad van binnenuit voelen. Fascinerend.
From Inside, tot en met 21 april in de Hortazaal van het PSK, Brussel, www.bozar.be
