Dramaturg gevraagd
Nieuwe bezems vegen het hardst. Dat geldt zeker voor Kathryn Bennets. Sinds ze een jaar geleden het roer van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen in handen nam, beleeft het gezelschap een tweede jeugd. Niet dat ze van nul af aan moest beginnen: Robert Denvers liet haar een ensemble na dat op hoog niveau presteerde. Maar presteren is niet hetzelfde als schitteren. Daartoe moeten ballerina's zelfvertrouwen, zelfs overmoed uitstralen. Sinds het gezelschap Forsythes Impressing the Czar onder de knie kreeg en dat is geen sinecure lijkt dat aardig te lukken.
Nu komt het er voor het Koninklijk Ballet van Vlaanderen op aan een eigen repertoire op te bouwen. Allen ambitie ten spijt, met een pijnlijke miskleun als Not Strictly Rubens valt weinig eer te behalen. The return of Ulysses van Christian Spuck is een stap in die richting. Het ballet brengt het verhaal van de terugkeer van Odysseus in zijn peleis na tien jaar Trojaanse oorlog en nog eens tien jaar omzwervingen op zee. Meestal wordt dat verhaal verteld vanuit het standpunt van Odysseus zelf. Spuck kiest echter het standpunt van Penelope, Odysseus' echtgenote. Ondanks alle slechte tijdingen en hoewel honderd mannen naar haar hand dingen blijft zij Odysseus trouw.
Het originele van Spucks interpretatie is dat de terugkeer van Odysseus bij hem geen vreugdevol weerzien is: Penelope herkent haar man eerst niet en vervolgens wil ze hem ook niet erkennen. Wist ze eerst niet hoe haar vrijers van het lijf te houden, ook als Odysseus er is trekt ze zich terug. Onderuitgezakt tegen de zijwand van het podium zet hij op het einde eenzaam en alleen zijn kroontje op. Het verhaal wordt zo een variant op Mishima's Madame de Sade: ook daar blijft Madame de Sade haar gekerkerde man tegen alle adviezen van anderen vrouwen in trouw. Op de dag dat hij vrijkomt, wijst ze hem echter af. De trouw wordt een pervers doel op zich.
Werkt het ook? Ja en nee. Ja omdat Spuck alles uit het gezelschap haalt wat erin zit. De protagonisten kregen van hem elk hun bewegingstaal mee. Spuck plukt daarbij het beste uit wat zowel ballet als hedendaagse dans te bieden hebben. Dat geeft de performers alle kansen om hun personage van vlees en bloed te maken. Die lieten ze niet liggen: er zijn schitterende vertolkingen van onder anderen Eva Dewaele en Geneviève Van Quaqebeke.
Maar, er is ook een maar: dramaturgisch rammelt het verhaal. In zijn ijver om briljante scènes aaneen te rijgen verloor de choreograaf ergens halverwege de spanningsboog en de inzet van het stuk uit het oog. Dat blijkt op het einde: als Odysseus toch verschijnt, wordt de cruciale afwijzing van Penelope bijzonder snel afgehandeld. Aan het gemarchandeer tussen de koningin en haar vrijers daarentegen lijkt geen einde te komen. Dat is slechts aanvaardbaar als je ervan uitgaat dat ballet vooral de individuele dansers moet laten schitteren. Maar waarom zou je het dramaturgische kind met het badwater weggooien? Daar is nog werk aan de winkel.
Terug te zien vanaf januari, www.kbvv.be
