(meerdere artikels)
Christian Spuck maakt choreografie voor Ballet van Vlaanderen
Twintig jaar wachten op Odysseus
Op verzoek van Kathryn Bennets, artistiek leider van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen (KBvV), creëerde de 'jonge' Duitse belofte Christian Spuck The Return of Ulysses. Dat stuk gaat vanavond in wereldpremière. Het is de eerste stap naar een toonaangevend eigen repertoire voor het KBvV.
Door Pieter T'Jonck
U zette uw eerste stappen als danser in België.
Christian Spuck: "Als kind wist ik niet wat ik met mezelf aan moest. Mijn ouders probeerden mij tot activiteit aan te sporen. Eerst sport, maar dat lag mij niet. Klarinet spelen kon mij al meer boeien. Pas als lid van een theatergezelschap besefte ik het: ik wilde acteur worden. En met dans wist ik dat ik mijn ware artistieke lotsbestemming bereikt had. Ik kon niet wachten om met mijn opleiding te beginnen. Ik was ook al vrij oud. Maar eerst moest ik mijn burgerdienst in een psychiatrische instelling volbrengen, al was dat een leerrijke periode. Het gevolg was dat ik pas op mijn twintigste aanvaard werd op de John Crankoschool voor klassiek ballet. Gelukkig had ik de juiste constitutie om dat aan te kunnen. Desondanks was ik met mijn twintig jaar veel ouder dan mijn klasgenoten. Dat was moeilijk. Na drie jaar had ik er mijn buik van vol. Ik keek uit naar iets anders. Grace Ellen Barkey zocht performers voor Don Quichote. Zo belandde ik in Brussel bij Needcompany en uiteindelijk bij Rosas voor Kinok.
Figuurlijk een hele sprong toch?
"Zeker. Anne Teresa De Keersmaeker was er wel opgetogen over dat ze een balletdanser had in haar gezelschap, maar voor mij was het een zwaar leerproces om haar danstaal onder de knie te krijgen. Toch was het een prima leerschool: ik stak veel op van haar inzichten over beweging en de architectuur van een stuk. Ze verplichtte ons ook elke avond les te volgen, vooral muziekanalyse, om de partituur ten gronde te begrijpen. Ik denk dat ik daar ook belangstelling kreeg voor choreografie. Anne Teresa laat je als danser veel zelf invullen. Ze geeft je een bewegingszin die je naar je hand moet zetten om ze vervolgens weer in te passen in het geheel. Daardoor ben je soms urenlang in je eentje bezig. Dat tekent je."
Ondertussen ging u weer het klassieke pad op, als danser en nu huischoreograaf bij het Stuttgarter Ballett. Maar u kleurt nog altijd graag buiten de strikt klassieke lijntjes.
"Het prettige van een klassiek ensemble is dat het gaat om performers met een zeer brede training. Dat komt mij goed uit, want ik ben wel liefhebber van neoklassiek ballet à la Balanchine (Spuck heeft het over erg snelle, virtuoze, maar vooral abstracte dans, PtJ), maar toch wil ik ook altijd een verhaal binnensmokkelen. Ik probeerde dat al vanaf Lulu, mijn eerste avondvullend ballet. Ik wil dat toeschouwers begrijpen waar het over gaat zonder terug te vallen op slechte mime. Mijn taal bestaat vooral uit abstracte bewegingen."
Dat is geen vanzelfsprekende onderneming.
"Dat is zo. Maar ik leer bij. Sommige configuraties van dansers creëren wel degelijk betekenis. Ik hoef mij ook niet te beperken tot één danstaal. Zo creëer ik reliëf in een stuk."
Waar gaat The Return of Ulysses over?
"Ik volg het verhaal van Homeros over Odysseus die na tien jaar Trojaanse oorlog nog tien jaar over de zeeën zwerft vooraleer hij terugkeert op Ithaka. Maar ik bekijk het verhaal vanuit het standpunt van zijn vrouw Penelope. Zij wachtte al die tijd op zijn terugkeer, al werd haar het hof gemaakt door talloze vrijers. De ironie van het verhaal is dat ze Odysseus niet herkent als hij voor haar staat, zo vervuld is ze van dat eindeloze wachten. Wat mij boeit is de spanning tussen het verlangen en de vervulling ervan. Willen we ons verlangen vervullen of houden we van het verlangen om het verlangen zelf, zoals Penelope. Ik exploreerde dat thema al in het duet Towards the Night en in een tv-film met de oudere ballerina Marcia Haydée (Haydée leidde ook lange tijd het Stuttgarter Ballett en werkte onlangs ook voor KBvV, PtJ)."
U gebruikt muziek van Purcell, live gespeeld door deFilharmonie onder leiding van Benjamin Pope, maar u voegt daar ook liedjes uit de jaren vijftig en zestig aan toe. Waarom?
"In beide gevallen koos ik muziek die qua tekst of sfeer aansluit bij het verhaal. Het contrast tussen live barokmuziek en chanson creëert een zekere irritatie. Dat houdt de toeschouwer wakker. Het doet hem luisteren naar de tekst en kijken naar het gebeuren."
Vandaag en morgen om 20 uur
en zondag om 15 uur in Stadsschouwburg, Antwerpen.
www.koninklijkballetvanvlaanderen.be
Christian Spuck: 'Wat mij boeit in het verhaal van Penelope is de spanning tussen het verlangen en de vervulling ervan'
Eva Dewaele en Howard Quintero in The Return of Ulysses. Spuck: 'Ik probeer altijd een verhaal binnen te smokkelen zonder terug te vallen op slechte mime. Mijn taal bestaat uit abstracte bewegingen.'
