Kunstenares laat schilderij
uitbeelden vanuit muziek
Ingrid von Wantoch-Rekowski presenteert 'Métamorphoses IV' in Beursschouwburg
(tijd) - In de cyclus 'Métamorphoses' gaat de Frans-Duitse kunstenares Ingrid von Wantoch-Rekowski op zoek naar de theatraliteit van mythische personages en tijdloze helden die ons overgeleverd zijn in de beeldende kunst, de literatuur, het theater en de muziek. In het nieuwe 'Marguerite, l'âne et le diable / Métamorphoses IV' is muziek de drager voor vijf tableaux vivants.
De Frans-Duitse kunstenares Ingrid von Wantoch-Rekowski is van vele markten thuis. Ze volgde een schildersopleiding in de VS, maar studeerde er ook piano en dans. In Brussel genoot ze aan het Insas nog een regieopleiding. Dat laat sporen na in haar werk dat muziek, theater en beeldende kunst verenigt. Het nieuwe 'Métamorphoses IV' legt daar opnieuw getuigenis van af.
'Métamorphoses nocturnes' was de eerste etappe in de cyclus 'Métamorphoses', en werd in 2002 gepresenteerd in de Beursschouwburg in Brussel. Enkele overbekende portretten of emblematische figuren, zoals 'De dood van Marat' van Jacques-Louis David, 'De geboorte van Venus' van Sandro Botticelli of het 'Hoofd van Medusa' van Caravaggio vormden het uitgangspunt voor dit werk. In elk van deze werken wordt een dramatisch hoogtepunt van een verhaal door de schilder 'bevroren'. De 'Nocturnes' brachten dat beeld op diverse manieren weer in beweging. In filmbeelden werd het schilderij langzaam ontmanteld om het van zijn vanzelfsprekendheid te ontdoen. Installaties in de vorm van dozen boden toeschouwers de kans via een reeks aanwijzingen het portret weer samen te stellen. En ten slotte waren er ook 'tableaux vivants', die vergeten kunstvorm uit de 19de eeuw. Acteurs reageerden, in de lijst van een gegeven schilderij, volgens hun impulsen op het verhaalgegeven.
Een volgende stap was 'Métamorphoses II / d'Avila'. Hier verbeeldden de acteurs portretten van heiligen. De zeer fysieke aspecten van die verbeelding kwamen zo, naast de symbolische inhoud, sterker aan het licht. Muziek speelde hier een grote rol. Het leek alsof de muren van de Brigittinenkapel, waar het stuk speelde, bewoond werden door middeleeuwse heiligenstemmen.
'Rubens-Metamorfoses', het derde deel van de cyclus, was vooral een filmisch experiment, gecreëerd in het kader van het Rubensjaar 2004 in Antwerpen. De film werd als een schilderij geprojecteerd boven het altaar van de barokke Carolus Borromeuskerk in Antwerpen. Dat veroorzaakte een spanning tussen de picturale werkelijkheid die je op een plek als deze verwacht en de tastbaarheid van de acteurs in de film. De regisseur speelde hier in op de zinnelijkheid van Rubens' eigen werk, waar kleur- en materiaaltegenstellingen zoals rode gewaden, zwart bont en bleke lichamen sterke effecten opleveren.
Lichaamstaal
Met haar nieuwe werk keert Von Wantoch-Rekowski terug naar de muziek. 'Marguerite, l'âne et le diable' heet dit deel. De muziek vormt hier de drager voor vijf 'tableaux vivants'. In een recent interview met Serge Martin zegt de regisseur hierover: 'Tot dusver ben ik vertrokken van schilderijen en heb ik daarrond een nieuwe lichaamstaal uitgedacht. Ditmaal fungeert de muziek als een prikkel van waaruit, in functie van de gekozen thema's, op de lichamen wordt ingewerkt tot een nieuw schilderij ontstaat. Een schilderij zal worden uitgebeeld vanuit de muziek.' Die muziek wordt gekozen uit vijf verschillende tijdperken. De Middeleeuwen zijn vertegenwoordigd door de 'Ezelsmis', een verklanking van het narrenfeest waarop de kerk voor één dag de teugels vierde om alle verdrongen gevoelens boven te laten komen. De barok komt aan bod in 'The Fairy Queen' van Henry Purcell. Deze opera wordt gekoppeld aan Shakespeares 'Midzomernachtsdroom', meer in het bijzonder aan de scène waarin de acteurs een stuk in het stuk opvoeren. Von Wantoch grijpt dat aan om een barok spel met maskers op te voeren.
Het classicisme komt aan bod met Mozarts 'Requiem'. Niet enkel de religieuze kijk op de dood, maar ook de confrontatie met het afschuwwekkende ervan staat hier voorop. Hector Berlioz is met zijn 'Damnation de Faust', naar Goethes roman, de vertegenwoordiger van de romantiek. Het idee van de hel wordt hier uitgespeeld tegen het idee van de loutering. De Nieuwste Tijd ten slotte wordt gerepresenteerd door 'Iwan de Verschrikkelijke' van Prokofiev, een werk dat als vanzelfsprekend verbonden wordt met Eisensteins film over dat historisch personage. Daarmee is de cirkel rond: thema's uit de Middeleeuwen als religie, macht en de reactie van het volk keren hier in een moderne vorm terug. 'Métamorphoses IV' is geconstrueerd als een suite van beelden die op onverwachte momenten elkaar oproepen. Over de verschillende delen heen garanderen de acteurs de continuïteit.
Pieter T'JONCK
'Marguerite, l'âne et le diable / Métamorphoses IV' van Ingrid von Wantoch-Rekowski met Isabelle Dumont, Bernard Eylenbosch, Dominique Grosjean, Jan Hammenecker, Sophia Leboutte is te zien in de Beursschouwburg, A. Ortsstraat 20-28, 1000 Brussel op 16, 17 en 18 dec om 20u. en op 19 nov om 17u. Vanaf 19u. en na de voorstelling worden 'videoschilderijen' van vorige 'Métamorphoses' getoond. Inlichtingen: 02/550.03.50 of www.beursschouwburg.be.
saskiav
