Nieuwe boeken over Fabre
Vanaf het begin van zijn carrière inspireerde het werk van Jan Fabre veel auteurs met naam en faam tot belangwekkende teksten. Vaak werden die teksten ook gebundeld in boeken die verschenen naar aanleiding van een of ander project. Kort na elkaar verschenen nu weer twee boeken over het werk van Fabre. 'Heaven of delight' is volledig gewijd aan het werk dat Fabre ontworpen heeft voor het plafond van de spiegelzaal van het koninklijk paleis. 29 jonge kunstenaars en restaurateurs waren, onder leiding van Fabre, maandenlang bezig om de pantsers van meer dan een miljoen juweelkevers op het plafond en de luster van deze zaal te kleven. In de over elkaar krioelende reflecterende schildjes lichten allerlei motieven op, waardoor het werk de herinnering oproept aan oude plafondschilderingen met voorstellingen van het uitspansel. Even goed verwijst het werk ook naar Fabres vroegere bictekeningen: ook daar doken uit de wemeling van lijnen in het reflecterende bicblauw vele fantastische figuren op. In een begeleidend esay verbindt Stefan Hertmans dit werk met alle eerder motieven uit Fabres demarche aan de geschiedenis van de schilderkunst, in het bijzonder de traditie van de plafondschildering. Hij plaatst hem echter ook nadrukkelijk binnen de postmoderne kunstopvatting.
Ook Roger H. Marijnissen alludeert in zijn nogal wijdlopige bijdrage op Fabres herdefiniëring van klassieke beeldmiddelen. Hij verbindt die met zijn onder hedendaagse kunstenaars haast uitgebannen passie voor de idee van Schoonheid. Martijnissen roemt de spiritualiteit in Fabres werk en legt zonder verpinken een verband tussen 'Heaven of Delight' en laat-middeleeuwse meesterwerken als Bosch' 'Tuin der lusten'.
De opmerkelijkste bijdrage aan het boek komt echter zonder twijfel van fotograaf Dirk Braeckman. Hoe moeilijk het ook is om het spel van licht op de keverschilden in foto's te betrappen, met zijn (bijzonder fraai afgedrukte) foto's van het werk en van de voorbereidende arbeid slaagt Braeckman er toch in om de magie ervan op te roepen.
'Engel van de metamorfose' is een bundeling van teksten die Stefan Hertmans de afgelopen acht jaar schreef over het werk van Jan Fabre. Deze teksten zijn ten dele gelegenheidsteksten, ten dele zelfstandige essays die op diverse plaatsen en in verschillende talen verschenen. Ze bestrijken zowel het theatrale als het plastische oeuvre van Fabre, en reveleren daardoor de vele kruisverbanden maar ook verschillen die tussen beiden bestaan. Met zijn grote eruditie trekt Hermans vele, soms onverwachte, verbindinslijnen tussen het werk van Fabre en de kunstgeschiedenis. Door deze teksten in een bundel samen te brengen komt Hertmans' specifieke benadering van het oeuvre beter tot zijn recht dan in de afzonderlijke, soms ook moeilijk vindbare oorspronkelijke uitgaven. De herhalingen die onvermijdelijk optreden neem je dan ook voor lief. Het voorlaatste essay, 'There's no getting used to art' is overigens een nieuwe tekst die nader ingaat op het belang van de tekenins in Fabres onwikkeling. Deze tekst biedt veel aanknopingspunten met de thematiek van 'Parrots and guinea pigs', in het bijzonder waar Hertmans het heeft over de 'Sanguis Mantis'-performance in Lyon in 2001 en het onderliggende idee van het animistische lichaam.
