CC Berchem bestaat twintig jaar en viert feest. Zijn reputatie van buitenbeentje getrouw wordt het geen plechtige viering maar een echt feest van acht dagen dat begint met een onthaalavond met schaap op zaterdag 23 februari. Een week lang word je dan vergast op een cocktail van alle denkbare kunstvormen, uit alle mogelijke windstreken. Het onderscheid tussen hoge en lage kunst wordt daarbij vrolijk genegeerd. Gregory! is de naam van het evenement. Marc Goossens en Pascal Nicolas lichten als meerstemmig koor de opzet toe.
De naam Gregory! is ontleend aan de Amerikaanse neuroloog Gregory Berns. Hij bewees dat mensen meer houden van onverwachte plezierige dingen dan van geplande, even aangename activiteiten. Dat is koren op de molen van programmator Marc Goossens. Anders dan veel culturele centra, die vooral receptief werken, heeft het CCB zich altijd eerder als kunstencentrum dan als een gewoon cultureel centrum opgesteld. Het centrum speelt al sinds jaar en dag een actieve rol in de ondersteuning van kunstenaars, ook en vooral in de danswereld, en schuwt daarbij het experiment niet.
In het cultuurconvenant met de grote Vlaamse steden krijgen wij als CC de rol van buurt- en basiswerking toebedeeld. Maar wat betekent, in deze samenleving, het begrip buurt nog? Ik merk dat kunstenaars die hier werken zich met het grootste gemak over de aardbol verplaatsen; werk dat hier gemaakt wordt, kan morgen in Amsterdam of Melbourne te zien zijn. Destijds probeerde ik met Abdelaziz Sarrokh een nieuwe vorm te lanceren in de danswereld, die een band legde met het straatgebeuren. Als je zoals zijn Hush Hush Hush break-dance op het podium brengt, doe je misschien wel aan buurtwerking, maar je werkt tegelijk internationaal. En dat geldt niet alleen voor kunstenaars: voor veel inwoners wordt deze buurt steeds virtueler en internationaler. Dan denk ik: onze werking kan even goed internationaal en, waarom niet, soms ook elitair zijn. Het is niet omdat we in Berchem zitten dat hier alleen inwoners van Berchem op de scène mogen of dat er alleen voor een fictieve gemiddelde inwoner van Berchem geprogrammeerd moet worden. Bovendien: er is niet alleen het onderzoek van Berns dat uitwijst dat mensen best variatie willen, ander onderzoek heeft uitgewezen dat je veel minder kans op de ziekte van Alzheimer hebt als je hersens actief blijven. Met onze programmatie doen we niet aan cultuur, maar aan volksgezondheid!
Centrumdenken
In de cultuur heerst een exclusief denken: er is een centrum waar het gebeurt, en een rand, die minder van tel is. Die geografie wordt vanuit cenakels in dat centrum gedecreteerd. Het lijkt een beetje op de redenering van steden dat wat in het centrum gebeurt belang heeft, en de buurten eromheen de tweede viool spelen. Zoals gezegd, dat lijkt ons een door de werkelijkheid achterhaald idee. Alles hangt af vanuit wiens standpunt je kijkt, waar je het centrum situeert. Dan krijg je ook andere estheticas en samenwerkingsverbanden. Maar die worden vanuit het centrum niet gehonoreerd. Men zoekt zelfs niet naar een terminologie om jongere kunstuitingen van een kader te voorzien. Van een kunstenaar als Alain Platel wordt nooit vermeld wat zijn vooropleiding was, en dat is maar terecht ook. Maar als Abdelaziz op scène staat, dan moet daar zo nodig bij vermeld worden dat het een elektricien is. Daar willen wij van af.
Gregory! is een verjaardagsfeest, maar dat is enkel een aanleiding. Verjaardag is voor ons een woord met een toekomstbelofte. Het is zoals je op je zestiende weet: vanaf nu mag ik met de brommer rijden. Wij willen het verhaal van onze artistieke partners verder uitbouwen. De keuze voor artiesten hangt af van de weg die je al met hen afgelegd hebt en van je verwachtingen voor de toekomst. Wellicht stel je daarbij dan de verkeerde vragen aan die mensen, maar dan krijg je toch de juiste antwoorden. Bijvoorbeeld: Weg met het hokjesdenken in de programmatie. Geen nette labels dans of theater, maar een gebeuren waarin verregaand geëxperimenteerd wordt met de mogelijkheden van de mensen en de grenzen van dit gebouw. Aan Abdelaziz Sarrokh vroegen we bijvoorbeeld wat hij echt wil vertellen. Het resultaat is een voorstelling waarvan de enige zekerheid is dat ze om 21 uur begint. Nadia Abdelouafi is een artieste die van huis uit actrice is. Zij maakte met onze hulp haar eerste eigen voorstelling, en heeft hier haar stek gevonden. We vroegen haar een theaterprogramma met jonge artiesten samen te stellen. Haar antwoord is een mix van alle kunsten: niet alleen theater, maar ook schrijven, musiceren, dansen of alles tegelijk. En daarnaast heb je ook gevestigde artiesten als Riina Saastamoinen, die zich verregaand willen engageren in dit gebeuren.
Gregory!
Het volledige, nokvolle programma is te vinden op www.ccbe.be of via 03/286.88.20. De toegangsprijzen zijn bijzonder laag, en bovendien is er een babysitdienst. CC Berchem bevindt zich in de Driekoningenstraat 126 in Berchem, Antwerpen, op 10 minuten lopen van Berchem Station.
