Date 2000-09-21

Publication De Standaard

Performance(s) Giselle

Artist(s)

Company / Organization Ballet de l'Opéra National de Paris

Keywords giselle • lefèvre • ballet • vernieuwing • repertoire • opera • parijse • soliste • directrice • geklasseerd

Brigitte Lefèvre, "Klassiek niet hetzelfde als geklasseerd"

Brussel -- Het ballet Giselle staat sinds 1841 met tussenpozen op het repertoire van de Parijse Opera. De versie die de Ballets Russes er van maakten, is de komende dagen te zien in de Muntschouwburg. Een gesprek met Brigitte Lefèvre, directrice dans van de Parijse Opera, over de zin en onzin van een ballet dat sinds 1910 haast ongewijzigd is.

Ook wie geen danskenner is, hoorde wel eens van Giselle. Het is een romantisch ballet naar een verhaal van Théophile Gautier, op muziek van Adolphe Adam. Oorspronkelijk werd het gecreëerd voor soliste Carlotta Grisi; later werd het onder anderen gedanst door Anna Pavlova.

In 1910 brachten de Ballets Russes het ballet weer onder de aandacht van de Parijzenaars. Petipa bewerkte de oerchoreografie van Perrot uit 1884. Alexandre Benois ontwierp de decors en de kostuums.

Het verhaal gaat terug op een volksvertelling. Het boerenmeisje Giselle pleegt zelfmoord als haar geliefde, de edelman Albrecht, binnen zijn eigen stand huwt. Ze keert terug als "wili", een vrouwelijke nachtgeest die mannen doet dansen tot ze er dood bij neervallen. Giselle zal het leven van Albrecht redden als hij ten prooi valt aan deze boosaardige spoken.

Brigitte Lefèvre is de directrice dans van de Parijse Opera. Ze is in hart en nieren vergroeid met de instelling. Op haar achtste begon ze er haar dansopleiding, op haar zestiende was ze lid van het corps de ballet.

In 1972, toen ze soliste was, verliet ze het ballet om haar weg te gaan als choreografe en danseres. In 1995 keerde ze terug, in haar huidige functie. In haar beleid zweert ze niet alleen bij dit ijzeren repertoire. Ze poogt het voorzichtig te vernieuwen, zonder de roemruchte erfenis van de opera te verwaarlozen.

Hoe gaat een reconstructie van een ballet als "Giselle" in zijn werk?

Giselle heeft het repertoire nooit verlaten. Uiteraard evolueerde het stuk in de loop der tijden, door de opeenvolgende choreografen en door de interpretatie van de sterren. Inzichten over het stuk werden hier doorgegeven van generatie op generatie, als een levende herinnering. Dat is uniek.

Hoe ziet u de verhouding tussen repertoire en traditie enerzijds en vernieuwing en creatie anderzijds?

Het Ballet van de Opera heeft 154 uitmuntende dansers en een eigen school. Dat laat toe het publiek een brede kijk op dans te geven. Het is als de vervoeging van het woord "dansen". De verleden tijd zijn de grote choreografieën die hier als levende erfenis aanwezig zijn. Creaties die grote hedendaagse choreografen, zoals William Forsythe of Mats Ek, voor het gezelschap maken, staan voor de tegenwoordige tijd. Ten slotte moet er ook plaats zijn voor onderzoek naar wat de toekomst te bieden heeft.

Ik heb niet de pretentie alles aan te kunnen. Dit gezelschap vertrekt van een lange klassieke traditie en een gedegen kennis van die taal. Klassiek betekent niet hetzelfde als geklasseerd! Ik nodig ook geen choreografen van buitenaf uit om een verzameling grote namen aan te leggen. Wel omdat ze hier ander werk kunnen creëren dan binnen hun eigen gezelschap.

De inzet is dat dansers en choreografen de wederzijdse overeenkomsten tussen elkaars werk kunnen ontdekken. Dat de ontmoeting een alchemistische reactie teweegbrengt tussen deze twee elementen.

Hoe ziet u de toekomstige rol van uw gezelschap in een snel veranderend landschap?

Er moet een sfeer van geestdrift en concentratie blijven, ongeacht de lange traditie waarop we voortbouwen. Omdat we het overgeleverde repertoire en de taal steeds uitbreiden met nieuwe stukken en inzichten, weten de dansers dat hun lichaam op uiteenlopende wijzen kan ingezet worden, en dat dat steeds een andere mentale instelling vergt.

Alle gemeenplaatsen over ballet ten spijt zijn wij dus allerminst een museum. We zijn het aan onszelf verplicht om een referentiepunt te blijven en uit te blinken. Als er iets is wat het ballet leert, dan is het wel een grote bescheidenheid. Door kennis van de mogelijkheden in de danstraditie leer je dat werkelijke vernieuwing zich zelden aandient en dat het weinigen gegeven is om het medium dans en het lichaam diepgaand te bevragen.

We moeten dus openstaan voor vernieuwing. Maar het is niet onze rol om in de voorste linies van de vernieuwing te staan. Wel om een werkelijke ontmoeting tussen vernieuwing en traditie te bewerkstelligen.

Ballet de l'Opéra National de Paris met "Giselle" in de Munt in Brussel, nog op 21 en 22 september om 20 uur en op 23 september om 15 uur. Reserveren, tel.: 070-23.39.39.