Brussel -- Hoe kun je in een choreografie de ervaring oproepen van het "geval" Kaspar Hauser? Dat is de jongen die begin vorige eeuw opgroeide zonder taal en daarom opgesloten bleef in eenzaamheid. In Kaspar Konzert zet de Cie François Verret dit gegeven intelligent en subtiel om in een muziek- en dansvoorstelling.
Het historisch gegeven is in deze voorstelling slechts een aanleiding voor een bijna abstract spel met beweging, geluid en tekst.
Centraal in dat spel staat een geraffineerde toneelmachine van Claudine Brahem, een ingewikkelde stellage in staal en hout. Onderin een grote houten doos met een dubbele wand, waar een stalen balkenstructuur rond hangt. De buitenste wand wordt in de loop van de voorstelling omhoog getakeld. De resterende wand zweeft boven de grond, en wordt op het eind haast helemaal ontmanteld.
Het "dak" van de opgetakelde buitendoos blijkt een trampoline te zijn. Vandaaruit springen de dansers naar een stalen platform dat hoog boven het podium hangt. Houtblokken, een tafeltje en een reeks lichttoestellen vervolledigen het scènebeeld.
Deze toneelmachine blijkt een fantastische aanzet om de gemoedstoestand van Kaspar Hauser op te roepen in concrete acties en situaties. Evenals de reacties van de samenleving. Het decor zit vol contactmicrofoons. Als de dansers de scènemachine aanraken, wordt dat meteen sfeerbepalende percussiemuziek.
Het eerste beeld speelt dat gegeven uit. Componist-percussionist Jean-Pierre Drouet roffelt met twee stokjes op een tafeltje. De schijnwerpers onthullen een jonge man, Mathurin Bolze als Kaspar Hauser. Heftig uithalend met armen en benen exploreert hij zijn omgeving, en produceert zo zijn eigen muziek. Ze is in contrapunt met het geroffel op de tafel.
Dan verschijnt Verret, die de jongen in een lange litanie aanspoort om eerst te rusten en dan zijn verhaal te vertellen. Hiermee is de verhouding tussen Hauser en de samenleving rondom hem op een simpele, maar duidelijke wijze geschetst. Bij Hauser: de verwarde, verschrikte verkenning van onbekend terrein. Bij de samenleving: de vraag, zelfs eis, dat de jongen zich inschrijft in taal en gebruiken van die wereld.
Elk nieuw beeld in de voorstelling snijdt op dezelfde suggestieve manier een nieuw aspect van dit verhaal aan. Halverwege de voorstelling bevindt de jonge Hauser zich bovenop het trampolinedak. Keer op keer veert hij op tot het hogergelegen platform. Alsof hij wil ontsnappen aan de beklemming van de wereld om zich heen. Telkens stort hij neer.
Het meest poëtische beeld komt op het einde van de voorstelling. In de onderste doos worden twee doorschijnende doeken neergelaten. Hauser staat erachter en werpt een vervormde, bijna monsterlijke schaduw op het doek. Af en toe is zijn hoofd nog te zien. Naarmate er meer doeken komen, verdwijnt de mens Hauser volledig uit het beeld. Enkel de monsterlijke schim blijft over.
Het beeld suggereert dat Hauser niet meer letterlijk opgesloten is, maar toch geen aansluiting heeft kunnen vinden bij de wereld om hem heen. Hij blijft gevangen in zichzelf.
Verret blijft niet stilstaan bij de details van het historische verhaal. Omdat hij werkt met concrete beelden en lichamen slaagt hij erin om de kernproblemen van dit beroemde geval tastbaar en zichtbaar te maken. Een buitengewone prestatie.
Cie François Verret speelt "Kaspar Konzert", nog vanavond (19 uur) in de Hallen van Schaarbeek. Reserveringen 070-222.199.
