Lessen uit ver verleden
De helse autorit richting kust, aan de vooravond van het 1-meiweekend, was snel vergeten. Marius is zo'n stuk dat moeiteloos je aandacht weet te pakken, zonder onnozel te zijn. De acteurs deden hun personages alle eer aan.
Toch is Marius een merkwaardige repertoirekeuze: Franse stukken in het algemeen en die van Pagnol in het bijzonder zijn, oneerbiedig gezegd, zeer onhip. Pagnol vertelt over de kleine wereld van een Marseillees havencafé in de lang vervlogen tijd toen het daar nog opzien baarde als iemand uit Parijs terugkwam om te vertellen dat de Champs Elysées langer zijn dan de Cannebière.
Het "kritische potentieel" van dit stuk is ver te zoeken. De brede sociale context wordt slechts zijdelings aangestipt, van de diepere motieven van de personages verneem je enkel het weinige dat ze zelf loslaten. Ieder denkt het zijne en zwijgt, tenzij spreken echt geboden is. Net omdat het stuk op alle gebied aansluiting schijnt te missen met onze wereld, krijgt het een merkwaardige relevantie. Er blijken manieren te bestaan om met de zwaarte en weerbarstigheid van het leven om te gaan -- en het leven in de havenstad Marseille lijkt hier wel geheel uit doelloosheid en gebrek aan daadkracht opgetrokken -- zonder te vluchten in gepsychologiseer, maatschappelijke aanklacht of groot drama.
In dit verhaal wordt de jonge Marius verscheurd tussen zijn onverklaarbaar verlangen om het wijde sop te kiezen en zijn liefde voor Fanny. De oude zeilenmaker en nieuwe weduwnaar Panisse gooit roet in het eten, door eerst voor grof geld naar Pannes hand te dingen, en later, als hij toch afgewezen is, twijfel te strooien in haar hart over de trouw van Marius. Met als fatale afloop dat Marius toch vertrekt voor de lange omvaart. In dit verhaaltje krijgt de uitdrukking "een lach en een traan" haar volle betekenis. De lach staat voor de zeer begrijpende en hoogst relativerende houding van de figuren, vader César op kop. De traan voor de aanvaarding van het blote feit dat we nooit vat hebben op ons eigen lot.
De rolbenadering van de acteurs in deze gemengd Nederlands-Vlaamse cast is wat ongelijk. De Nederlandse Carly Wijs en Robijn Wendelaar acteren flamboyant. Frank Dierens en Waas Gramser geven slechts spaarzaam aan hoe het met hun personage staat. Kris van Trier staat daar wat tussenin.
"Marius" van Marcel Pagnol door De Onderneming. Brugge, De Werf, 30 april 1999. Nog op 6 mei in CC Strombeek-Bever (02-263.03.43) en op 28 mei in CC België Hasselt (011-22.41.61).
