Meditatieve evenwichtsoefening
Een solo, Shift, en het trio decoy andscape met de danseressen Henrietta Hale en Niki Hart, laten zien waar de Britse choreograaf en danser Russell Maliphant mee bezig is. Het werk van deze klassiek geschoolde, maar in de richting van de post-moderne dans geëvolueerde kunstenaar is hier weinig bekend. Zijn choreografisch werk heeft een uitgesproken traag tempo, dat de ruimte laat om bewegingen sterk uit te puren, te ciseleren bijna.
In de keuze van het bewegingsmateriaal lijken twee inspiratiebronnen mee te spelen: klassieke balletposes en vloeiende bewegingen van het hele lichaam. Die zijn sterk beïnvloed door het spel met gewicht en snelheid van de Amerikaanse postmoderne dans, en dan vooral de contact improvïsation.
Maliphant kiest er echter vaak voor om de impuls van een tijdelijk onevenwicht, wat in 'contact' steevast leidt tot een lange, vloeiende bewegingssequentie, te bevriezen. Om bijvoorbeeld op een been te blijven staan en uiterst langzaam het gewicht van zijn lichaam en ledematen te verplaatsen rond dat ene zwaaitepunt. Ook in het trio met Hale en Hart leiden de momenten waarop de dansers elkaar aanraken en optillen niet tot een spel van vallen en opstaan, maar tot beelden waarin de spanning op het hoogste punt aangehouden wordt.
Vooral uit de solo Shift komt ook een ander aspect van Maliphants werk sterk naar voor: zijn aandacht voor een, alweer, zeer uitgepuurde omgang met de mogelijkheden van licht en ruimte op de scène. Een uitgekiende belichting laat de schaduw die zijn lichaam op het achterdoek afwerpt, voortdurend van vorm veranderen. Nu eens zien we Maliphants schaduw haarscherp in drievoud, zodat je hem schier alzijdig kan bekijken door de verschillende hoeken van waaruit de belichting komt. Andere keren vervaagt de schaduw, of lost hij op mysterieuze wijze half op in het achterdoek, alsof de schaduw van achter een muurtje tevoorschijn kwam. Op het einde van de solo speelt Maliphant zelfs expliciet in op dit schaduwspel: zijn beweging en kijklijn suggereren een duet met zijn eigen schaduw.
Allemaal erg knap en precies in elkaar gezet, maar tegelijk ook onbevredigend. De abstractie van Maliphants dans heeft iets merkwaardig bloedeloos, een eindeloos breiwerk van sculpturale bewegingen die elkaar blijven opvolgen. Mooi als meditatief beeld, maar wachten we daarop?
Russell Maliphant. Damzaal Vooruit Gent, 20 november 1997.
