Stan laat gevangenisbrieven grimmig en geestig klinken
BRUSSEL -- Er is onvermijdelijk iets indrukwekkends aan mensen die opkomen voor rechtvaardigheid, in een wereld die dat begrip bijna vergeten is. Dat is, denk ik, de hoofdreden waarom One 2 Life van Stan imponeert.
Frank Vercruyssen, Willy Thomas en de Amerikaanse zwarte Malumba staan op de scène. Jolente De Keersmaeker, Thomas Walgrave en Eefje Saris tekenden mee voor het scenario en de research. Het verhaal van de zwarte George Jackson, die voor een vrij onbeduidende roofoverval op zijn negentiende een onbepaalde straf kreeg (van een jaar tot levenslang) vormt de rode draad van de voorstelling. Het verhaal werd niet geromanceerd, maar houdt zich strikt aan de voordracht van de brieven die Jackson in de gevangenis schreef aan ouders, broers en zusters en medestanders.
In die brieven ervaar je gaandeweg steeds duidelijker de ondraaglijke kwelling van een straf die om willekeurige redenen altijd weer verlengd wordt. Maar je leert ook iets anders: de perversie van het gevangenissysteem wordt door Jackson geëxtrapoleerd naar de perversie van maatschappelijke verhoudingen. Hij hamert op de interiorisering van dit systeem door zwarten en blanken, op zeer gevatte en grimmig-geestige manier. Zijn analyse van de verwording van zijn psyche door wat hem aangedaan wordt, is zelfs verbluffend.
De acteurs dragen de brieven voor als sympathiserende lezers: De retoriek van hun voordracht is er minder op gericht een portret van Jackson te bouwen -- al gebeurt dat tot op zekere hoogte natuurlijk wel -- als wel de teneur van zijn berichten overtuigend over te brengen.
Teksten van andere auteurs als Lumumba, de zapatisten, of zelfs Monty Python moeten die overtuigingskracht verhogen.
Klap op de vuurpijl is een klankmontage op rapmuziek van Frank Vercruyssen, halverwege de voorstelling, met uitspraken van onder andere Bill Clinton en gevangenisdirecteurs in de VS. Uitspraken die in het licht van Jacksons wedervaren een zeer wrange bijsmaak hebben.
Nog te zien tot en met zaterdag in de studio van het Kaaitheater, O.L.Vrouw-van-Vaakstraat 81 te 1000 Brussel. Daarna op tournee.
