Date 1988-11-15

Publication De Standaard

Performance(s) Master Class

Artist(s) Mark De Wit

Company / Organization BKT

Keywords zjdanov • pownall • stalin • master • class • machthebbers • bijeenkomst • voortslepende • kabotineren • hellinx

Is dat nu niet om te lachen?: "Master Class" in BKT

BRUSSEL -- "Master Class" van David Pownall is een satirisch gekleurd konversatiestuk: Stalin en zijn ideoloog Zjdanov roepen de oude en zieke Prokofjev en de nog jonge en bange Sjostakovitsj op het matje, of ze nu wel eens zouden willen ophouden experimentele rommel te schrijven in plaats van voor het volk begrijpelijke en opwekkende Sovjet-muziek. Indien niet, kunnen ze richting Siberië verhuizen. Een dergelijke bijeenkomst zou nooit belegd zijn, maar Stalins bemoeienissen met de kunst en zijn voorkeur voor pompeus, ongenuanceerd monumentalisme (waarin hij een waardige evenknie van b.v. Hitler was), zijn berucht gebleven.

Het tema is uiteraard vrij interessant omdat de spanning tussen avant-garde en beleidsmakers, zeker in de aangehaalde historische kontekst, een aantal vrij onrustbarende konsekwenties gekend heeft, niet alleen in Rusland. Het stuk van Pownall biedt ter zake niet zoveel houvast, het vraagt goede akteurs om de satirische en vrij summiere psychologie van de personages in, te vullen. Een en ander is duidelijk niet gebeurd in de regie van Mark De Wit voor het BKT. "De opgevoerde personages zijn voor ons geen rekonstruktie van de historische personaliteiten. Onze figuren refereren aan de machthebbers van nu." Was het maar waar.

De grillige machtsdronkcnheid in een moreel en intellektueel vacuüm van Zjdanov en Stalin wordt door Ludo Hellinx en Arthur Semay aangegrepen als de eerste de beste aanleiding om al hun akteerkunstjes te demonstreren, in de beste amateurstraditie. Elke alinea is niet meer dan een aanleiding om nog eens een effekt uit de mouw te schudden; de bijeenkomst is een tableau dat met een zeer grove borstel geschilderd is; dat alles in de beste "Collega's"-traditie.

Satire is dit in zekere zin wel, alleen helaas niet over hedendaagse machthebbers (als het zo'n hansworsten waren, was er werkelijk geen vuiltje aan de lucht) maar over hedendaagse teatermakers die zich verlagen tot de meest zielige potsenmakerij om toch maar een applausje te krijgen ("Wij kunnen dat hier even goed als op tv").

Een en ander wordt pijnlijk in de verf gezet door de muzikanten, Hans François en Geert Claeys, pianisten en geen akteurs. Als je je in het begin ergert aan hun wel uiterst zwakke akteerwerk, dan ebt dat al snel weg als je ze hoort spelen. Het gebrek aan akteerhoogstandjes tegenover het scenische geweld van de andere twee, wordt in de loop van het zich steeds langer voortslepende stuk een kwaliteit: hun werkelijke kunde, pianospelen, en hun weigering om zich aan te stellen, stelt het kabotineren van de anderen ongewild danig aan de kaak. Het is bijna niet te geloven dat men in 1988 nog teater maakt met zo'n gebrek aan inzicht in de werking van teater nu, alsof we nog in 1888 waren.

BKT, Kapellemarkt 8. Brussel, elke woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag om 20 u. 30 en zondag om 15 u.