Date 1988-06-07

Publication De Standaard

Performance(s) Trilogie van het weerzien

Artist(s) Jos Verbist • Guy Cassiers

Company / Organization

Keywords strauss • cassiers • botho • weerzien • vernissage • slaagde • regie • samenhang • voeren • vervreemding

Tweede keer, goede keer.: "Trilogie van het weerzien"

LEUVEN -- "Trilogie van het weerzien" van Botho Strauss is een bijzonder weerbarstig stuk om op te voeren, omdat het opgebouwd is als een reeks losse brokken conversatie van een groep mensen bij de vernissage van een tentoonstelling, een "conversatiestuk", zonder dat er zich een samenhang of gebeurtenis gaat aftekenen. Het stuk wordt bevolkt door afgepeigerde mensen die urenlang betekenisloos blaten over hun gevoelens en frustraties, wat het stuk enerzijds een ontstellende herkenbaarheid en banaliteit verleent, maar anderzijds door het stilistische kunst- en vliegwerk van de schrijver zeer vervreemdend werkt, zonder dat die vervreemding opgelost wordt in een nieuw inzicht. Het is de vervreemding van een spiegel.

Het is sedert enkele jaren de gewoon bij de afdeling theaterwetenschappen van de KU Leuven dat de studenten zelf een stuk spelen in een regie van een beroepsregisseur om de realiteit van het theatermaken eens aan den lijve te ondervinden. Dit jaar werd Jos Verbist aangezocht om te regisseren, maar die slaagde er niet in een afgeronde voorstelling te maken met de tekst van Strauss, zodat het bleef bij een (overigens vaak nogal komische) open repetitie.

Omdat er uiteindelijk zeer veel dramaturgische arbeid was geleverd rond dit stuk (het uitstekende programmaboekje is daar een bewijs van) en het debacle van de opvoering ook een veel beter inzicht had opgeleverd in de structuur en het (bv. soms onverwacht komische) karakter van het stuk, besloot An-Marie Lambrechts met oud-studenten en mensen die meegewerkt hadden aan de eerste opvoering een tweede poging te wagen. Ze zocht deze keer Guy Cassiers aan om de regie te voeren, en tegen alle verwachtingen in werd de voorstelling artistiek een eclatant succes, dat het niveau van amateurisme ver overstijgt. En dat is zeer merkwaardig, want Cassiers slaagde erin om in het minieme tijdsbestek van vijf weken, met mensen die overdag werken of studeren, een werkelijk interessante benadering te brengen van dit stuk met enkele opmerkelijke acteerprestaties als toemaatje.

Het scènebeeld van Désirée Verstraete bestaat uit een groot plateau waar vijf loopvlakken naar toe voeren. Op de voorgrond hangen tegen het plafond allerlei metalen kadertjes op, de schilderijen van de vernissage die zo’n verwarrende veelheid van "inbeeldingen van de realiteit" uitmaken dat het vernissagepubliek erdoor vervreemd wordt en op zichzelf teruggeworpen. Om de verschillende conversaties te ordenen, volgt Cassiers rigoureus de voorschriften van Botho Strauss: het licht gaat telkens uit en weer aan, en bij elke overgang krijgen we weer een nieuw beeld te zien, andere figuren en andere gebeurtenissen. Dat geeft een nogal verwarrend aanvoelen van het tijdsverloop van de gebeurtenissen, en maakt het gebrek aan samenhang zeer tastbaar.

Het eigene van deze voorstelling zit in de licht ironische ondertoon. De energieke en volslagen onbevangen manier -- het is misschien een eigenaardige uitdrukking - waarop de acteurs omgaan met de larmoyante teksten vol geleuter en intellectuele prietpraat, de manier waarop hun motoriek sneller en heviger is dan wat de tekst laat veronderstellen, relativeert in hoge mate het nu toch al lichtjes oubollig aandoende leed van de vroege jaren zeventig. Maar de regie gaat daarbij niet zo om de tekst van Strauss volledig te ridiculiseren. Het essentiële gevoel dat er in schuilt van mensen die verwilderd rondlopen in een wereld die geen samenhang vertoont en waarin ze niet thuishoren, blijft bewaard.

Natuurlijk valt er heel wat af te dingen op de concrete uitwerking van een en ander, en zou er nog behoorlijk wat kunnen geschaafd worden aan de acteurs en regie. Evenwel blijken enkele onbekende mensen zich te ontpoppen tot zeer verdienstelijke acteurs, oa. Ann Olaerts als Suzanne, Hildegard Devuys als Marlies, Geert Herbots als Richard en Bart Meuleman als de suppoost.