Date 1988-04-23

Publication De Standaard

Performance(s) Rats

Artist(s) Eugène Bervoets

Company / Organization TieDrie

Keywords rats • waterhoofd • liedjesteksten • bervoets • eugène • geklaard • notaatje • choqueren • teruggaand • klusje

"Rats", een intellektueel en visueel waterhoofd: TieDrie speelt stuk van Paul Pourveur

BRUSSEL - Rats, een stuk geschreven door Paul Pourveur, wordt in de regie van Eugène Bervoets voor TieDrie op zijn minst een zeer kurieuze voorstelling. Nagenoeg de hele tekst is opgebouwd uit fragmenten van liedjesteksten van de Beatles. De anekdotische verklaring daarvoor is dat de situatie die we te zien krijgen, die is van een groep mensen die al jarenlang schuilen voor de laatste atoomoorlog, en al die tijd naar niets anders hebben kunnen luisteren dan 25 CD's van die groep. Van de weeromstuit is hun taalgebruik afgestompt tot het herhalen van citaten uit die liedjesteksten. Ze begeleiden een steeds verdere aftakeling van het gezelschap naar de meest rauwe vormen van onderling (emotioneel en seksueel) kontakt.

Op de keper beschouwd is het een gegeven waar heel wat mee te doen zou zijn. Naar het zich zo min of meer laat aanzien heeft Paul Pourveur dit verhaaltje aangewend als metafoor voor een besloten burgermoraal, teruggaand op tema's die Sartre al lief waren (zoals hij zelf in zijn begeleidend notaatje aangeeft). Interessant is daarbij ook het gegeven dat binnen die beslotenheid een totale zinledigheid ontstaat, alsof de input van iets externs nodig is om de zin van dingen overeind te houden. Hier worden de teksten alle en kwasi zonder onderscheid gebruikt om een door niets meer geremd driftleven louter pro forma, in een krampachtige poging om nog iets in stand te houden van wat beschaving zou kunnen heten, te benoemen.

Dat is zo nog wel min of meer te volgen, maar daarnaast duiken her en der nog zoveel andere motieven en hints op dat het stuk veel weg krijgt, en niet alleen in letterlijke (Beatles-)zin, van een citatenbundel. Een intellektueel waterhoofd van teorieën en analyses. Op de duur gaat het stuk zoveel verschillende richtingen uit dat het samenvalt met zijn eigen inhoud: het verlies aan betekenis dat vrij baan laat aan ongeremde fantazie.

Dat klusje werd geklaard door Eugène Bervoets, en het valt nauwelijks te betwijfelen dat hij en zijn akteurs redelijk wat plezier beleefd hebben aan het ineenzetten van deze voorstelling die men zich nog het best kan voorstellen als een kombinatie van boulevardkomedie met soft-porno show.

Na een zekere verbijstering over deze nogal "doortastende" regie treedt echter al snel een zekere verveling en ergernis op. Hier wordt teatervernieuwing of iets dergelijks duidelijk verward met slordigheid en ondoordacht cabotineren. De akteurs schreeuwen tegen elkaar dat het een lieve lust is, buitenissige kostuums, overdadige belichting en loze aktiescènes volgen elkaar in zo'n tempo en met zo'n geringe aandacht voor detail op dat je nauwelijks enige ontwikkeling kan bespeuren.

Daarbij kreeg ik de verontrustende gedachte dat men misschien probeert het publiek te choqueren op deze manier. Daar is echter een zekere subtiliteit voor vereist, nu een gemiddeld publiek niet meer bij het zien van een blote teen uit zijn zetel veert. Nochtans, Pourveur heeft zelf, met zijn zeer intelligente "Diable au corps" getoond hoe je een publiek gevoelig kan raken, hoe teater mensen werkelijk aan het denken kan zetten.

Volgende voorstellingen in het Kult. Centrum Berchem zaterdag en zondag en in Vooruit te Gent volgende donderdag.