Date 1988-02-18

Publication De Standaard

Performance(s) Rit over het bodenmeer

Artist(s) Frans Strijards

Company / Organization Artikelen en Projecten

Keywords destruktieve • bodenmeer • ontlading • handkes • rit • taalregels • sigarenroken • sigarenkauwen • half-verstaanbaar • bedaagde

"Rit over Bodenmeer" als agressieve ontlading: Regisseur Strijards behandelt Handke

LEUVEN - "Artikelen en projekten", het gezelschap van regisseur Frans Strijards, was niet zo lang geleden nog te zien in Brussel met Hitchcocks driesprong, een destruktieve komedie over allerlei zielenzorg. Handkes Rit over het bodenmeer onderging door Strijards zorgen een minstens even destruktieve behandeling, waarbij het destruktieve zelfs letterlijk te begrijpen is. Naarmate de voorstelling vordert vallen steeds meer dingen in brokken uit elkaar, als ze al niet vernield worden, en delen alle spelers oorvijgen uit dat het een aard heeft.

Dat is niet het enige. Vanaf het eerste ogenblik van de voorstelling beland je in een speelstijl die vaak veel weg heeft van André Van Duins bekketrekkerij. Sigarenroken verwordt b.v binnen enkele ogenblikken tot een soort sigarenkauwen waarbij enkel nog half-verstaanbaar gewauwel te horen blijft.

Op een eigenaardige manier stemt dit eigenaardig spelgedrag perfekt overeen met de regels van Handkes taalspel. De tekst is zo gestruktureerd dat niemand van het gezelschap de voor de hand liggende antwoorden geeft op vragen, omdat iedereen systematisch weigert de gebruikelijke interpretatie van uitdrukkingen of gebaren te aanvaarden.

Gevolg is dat taal en tekens alleen in hun allereerste betekenis of een onverwachte betekenis gehanteerd worden. Dat levert volstrekt onlogische gesprekken op die op niets uitlopen. De onderlinge frustratie die hieruit voortvloeit leidt tot baldadigheid. Op het toppunt van infantiele regressie en redeloze agressie eindigt de voorstelling. Er is blijkbaar geen ontkomen aan de dwingelandij van de vaste taalregels.

In hoeverre Strijards hiermee trouw blijft aan de oorspronkelijke schriftuur van Handke, bleef voor mij een open vraag; meer bedaagde speelwijzen zijn alleszins denkbaar. Maar bij Art. en Pro. is dan ook iets totaal anders aan de gang. Door de verve en het uitzonderlijk akteertalent van alle akteurs, gekoppeld aan de ver doorgedreven reële gewelddadigheid van de aktie, ontstaat een uitgelaten sfeer die verwant is aan de sfeer van happenings. Dat slaat zeer snel over op het publiek, de voorstelling wordt bijna een lachzieke kollektieve ontlading van agressiviteit. Zoiets organizeren op een uur, het is een merkwaardige prestatie.