LEUVEN - "Temperaments" is de nieuwe voorstelling van José Besprosvany in een produktie van 't Stuc. Deze koreografie, op muziek met dezelfde titel van Paul Hindemith, wordt uitgevoerd door vier dansers. Besprosvany zelf, Harijono Roebana met wie Besprosvany "Evento" maakte, Emannuelle Huynh van "Momentum" en nieuwkomer Elisabetta Valori. Bij de première eisten de zenuwen hun tol, er waren technisch aardig wat schoonheidsfoutjes te noteren, maar desondanks bleek "Temperaments" een zeer mooi gestruktureerd werkstuk dat op een moeilijk te definiëren manier een Latijns aandoende kombinatie van klassicisme en (sensuele) uitdagendheid uitstraalt.
Besprosvany opent de voorstelling: op handen en voeten trekt hij rond de omtrek van het dansplateau een krijtlijn. Een aarden kruik en een stationsbank staan tegen de achterwand, buiten de krijtlijn, als stille getuigen. Als hij de derde zijde bereikt heeft, komen de andere drie dansers in een lijn de scène op. De twee vrouwen in een lang gewaad met een klokkende onderzoom en hooggesloten schoenen met een zware vierkanten hak. De mannen dragen een wijde broek met een licht overhemd.
Op de twaalf tema's, viermaal drie, van de muziek die de vier klassieke temperamenten beschrijft, ontvouwt zich een uiterst eenvoudige maar zeer efficiënte koreografische struktuur. Binnen het vierkant zijn een aantal patronen uitgezet (diagonaal, vierkantszijde, middellijn); binnen de groep wordt in wisselende kombinaties telkens een beweging of een overgang gedanst met een uitgekiende afwisseling van languit uitrustende figuren op de bank en dansende figuren.
In de dansen zelf is een gelijkaardige afwisseling ingebouwd. In de duetten neemt de ene danser vaak een positie van de andere over waar die in een precair evenwicht tot stilstand komt, waarna de dans gezamenlijk weer opgenomen wordt. In de trio/solo kombinatie zitten gelijkaardige contrapuntische elementen verwerkt.
Die dans zelf is in essentie zeer klassiek, maar dan wel met een biezondere aandacht voor de expressiviteit van afzonderlijke poses, zoals de houding van rug, hoofd en armen (vaak in grote boog voor de borst met de vingertoppen boven elkaar of met een expressieve zwaai naar achter hoog boven het hoofd). Die houdingen worden vaak in de trio's uitgespeeld tegen de solo-beweging van een danser die in een jacht een zijde of diagonaal van het speelvierkant oversteekt en bij het abrupt halthouden pas een volledige beweging ontwikkelt alsof de afgebroken snelheid zijn weg zoekt in het uitzwaaien van armen en hoofd. En vice versa.
Tegelijk zijn er elementen te bespeuren van andere dansvormen, die de dans kruiden met wat ik -- bij gebrek aan een betere omschrijving -- een "Latijnse" sfeer genoemd heb. In een stampvoetend trio voel je iets van de heftigheid van flamenco of tango, in het zacht heupwiegend wandelen van Huynh met de waterkruik in de holle van haar arm zit een herinnering aan Cézanne. Besprosvany expliciteert niets, nergens kun je echt de vinger leggen op een werkelijk citaat, maar de dans "spreekt" op haar manier zeer duidelijk.
Een dans die een bedrieglijke eenvoud heeft. Besprosvany zelf heeft het soort vanzelfsprekende gratie dat bij deze dans hoort, bij Huynh en zeker bij Valori is de moeilijkheidsgraad van de dans vaak zeer tastbaar omdat de afwisseling tussen stilstand en beweging, tussen doorzakken en opveren niet echt als vanzelf verloopt. "Temperaments" is niet echt wat je noemt het definitieve meesterwerk maar toch, zeer warm en temperamentvol (sic), mooi en zwierig.
Nog vanavond in 't Stuc om 20 u. 30.
