LEUVEN -- Lucinda Childs wordt beschouwd als een van de grote koreografen van de Verenigde Staten. Vanavond en morgenavond is zij op het Klapstuk te gast met "Available Light".
Oorspronkelijk wou Lucinda Childs actrice worden, maar na werk met choreografe Tamiris koos ze voor de dans. Bepalend voor haar latere werk waren de lessen die ze in New York volgde bij Merce Cunningham, die een ongekende helderheid in de dans wist te brengen. Cunninghams uitgangspunt dat dans autonoom is, en dat "drama" moet voortkomen uit het dooreenweven van ritme- en bewegingspatronen, nam zij over, hoewel de verschillen met Cunninghams werk in de loop der jaren groter werden.
In 1963 werd zij lid van de "Judson Group", een collectief post-Cunningham dansers, die de vrijheid die door Cunningham geschapen was, verder exploreerden. Ze werkte er met het puikje van de Amerikaanse dans- en kunstscène van dat ogenblik, o.a. Yvonne Rainer, Robert Morris en Steve Paxton.
Het is in deze periode, tussen 1963 en '68, dat Childs haar ideeën over dans ontwikkelt, in een reeks van 13 solodansen. In dat eerste werk probeert zij aan de hand van alledaagse bewegingen, en via het manipuleren van alledaagse voorwerpen -- dus niet door middel van toevalprocedés zoals Cunningham gebuikte -- nieuw dansmateriaal te ontwikkelen. Daarbij was het nooit de bedoeling om een thema te behandelen. Ze vermeed bewust het subjectieve.
Diagonalen
Met beperkte middelen waren deze solo's pogingen om de waarneming van ruimtes en dans klaar en inzichtelijk te maken. In dat opzicht was zij verwant met het werk van een schilder als Sol LeWitt of een componist als Glass. Het hoeft dan ook geen verwondering te wekken dat zij later samen met deze kunstenaars choreografieën ontwierp.
In 1968 brengt Childs "Untitled Trio", drie dansen van tien minuten voor telkens drie dansers, die alle niet-danselementen (alledaagse bewegingen, voorwerpen, radioklanken) achter zich laten. Dit is de eerste in een reeks voorstellingen die een ontwikkeling te zien geven naar "pure dans", waarvoor in de eerste periode van haar werk het materiaal ontwikkeld werd.
In een inleiding tot "Available Light" zette Susan Sontag alle karakteristieken van pure dans, versie Lucinda Childs, op een rijtje, in een lexicon, dat ook weer te vinden is in het programmaboek van het Klapstuk. Opvallend is het strakke, geconcentreerde karakter van de dans; geen citaten, geen grapjes, geen onevenwichtige bewegingen of groepsopstellingen zoals bij Cunningham, of, op een andere manier dan, bij Armitage. Ook geen experimentele, zoekende benadering zoals bij Steve Paxton, maar een afgeronde, minutieus gechoreografeerde voorstelling, die haar kracht haalt uit subtiele verschuivingen in de bewegingen van de dansers onderling binnen ogenschijnlijk monotone en eenvoudige bewegingspatronen.
Opvallend zijn Childs voorkeur voor het dansen langs diagonalen en het opsplitsen en verdubbelen van het beeld, in "Available Light" wordt dat effect b.v. bereikt door de krattenconstructie van architect Frank Gehry, die de scène in twee niveaus en diagonalen verdeelt.
PIETER TJONCK
