'Het wordt tijd om de tautologie achter ons te laten'
'Het wordt tijd om de tautologie achter ons te laten'
Etcetera vroeg de 'iets oudere', vrouwelijke en
Het werd een ontnuchterend gesprek waarin de twee tot eenzelfde conclusie komen: 'We bevinden ons in een ontzettend interessant tijdsgewricht, want de digitalisering biedt ongekende mogelijkheden. Maar daar gaan artiesten al te weinig creatief mee om.'
etcetera Hoe ervaren jullie vandaag het terrein van de nieuwe mediakunsten in
joelle de la casiniere De kunstenaars zijn erg ingenomen met de technologie: ze voelen nieuwe ontwikkelingen als opwindend aan. Op het terrein komen steeds meer artiesten bij. Het milieu is erg op zichzelf gericht. Alles samen lijkt het me een herhaling van wat er in de jaren zeventig en tachtig rond videokunst leefde. jan de pauw In mijn ogen is het een overbevolkt veld dat inhoudelijk weinig te bieden heeft. Er zijn ontzettend veel enkelingen, duo's, trio's enzovoort die met de faciliteiten die de nieuwe media bieden, werken. Kwalitatief zijn de resultaten zeer pover. Ik sta twaalf jaar in het veld en in die periode heb ik bitter weinig veranderingen opgemerkt. Ik zie steevast herhalingen van hetzelfde idee, van dezelfde motieven en van technologische trucjes. Ik ben dus een beetje teleurgesteld. Er bestaat overigens niet echt zoiets als een
etcetera Wat bedoel je met het 'herhalen van hetzelfde idee'?
de pauw De artiesten -soms lijkt die naam wel een eufemisme voor werklozen- werken grofweg op twee domeinen. Ofwel sleutelen ze aan zelfgeschreven software of aan
hardwired electronics -sensoren en allerlei soorten instrumenten die de omgeving kunnen veranderen. Ofwel voeren ze, al dan niet ondersteund door illustrerend werk, holle discoursen rond interconnectivity en digitale communicatie. Kortom: het milieu rakelt discoursen rond de 'network society', synaesthetic environments enzovoort steeds weer op. Sterker nog: vaak is er zelfs geen discours, eerder een aankondiging naar het publiek toe. Met het eigenlijke werk - een object, performance of lezing - wordt daar niet op ingegaan. Het wordt dus tijd om de tautologie achter ons laten. de la casiniere
etcetera 96 090
47
etcetera Lag dat vroeger anders, toen video en computer in de kunsten als nieuwe media golden? de la casiniere In de jaren zeventig zag je in
gesteld werden, staan helaas ook binnen de nieuwe mediakunsten opnieuw op de agenda. Enkel de context verschilt. Hoewel we de beelden waarmee we dagelijks gebombardeerd worden horen te ondervragen, produceren de nieuwe media er voornamelijk beelden bij. We bevinden ons nog steeds in een tweedimensionale realiteit. Ondanks hun driedimensionale projecties, environments, netwerken en andere technieken, produceren de nieuwe media graag mooie prentjes.
etcetera En daar bestaan geen uitzonderingen op?
de pauw In het artistieke milieu zijn er enkele individuen die de massa overstijgen. Maar hun artistieke inhoud wortelt dan weer zeer sterk in de jaren zestig. In het beste geval duiken er verwijzingen op naar
De grote poëten van vandaag zijn misschien wel de ontwikkelaars en programmeurs van software. In ieder geval distantiëren ze zich technisch gesproken van ons, de passieve gebruikers.
vaak minimaal. Wanneer ik jaren na datum een work in progress opnieuw zie, is er vaak bitter weinig veranderd. Vaak beperkte de artiest zich tot een ander schermkleurtje voor zijn presentatie, een ander decor voor dezelfde inhoud. De mogelijkheden die het internet en hedendaagse software bieden zijn zonder meer fascinerend. Maar het stoot me tegen de borst dat er horden artiesten circuleren die het begrijpen, beheersen of omvormen van een softwarepakket als een kunstwerk op zich presenteren. Ook het feit dat een database beschikbaar gemaakt wordt op het net wordt op nieuwe media-festivals (zoals
de la casiniere Ik ben het daar mee eens, maar wil dat nuanceren.
Cultuurfilosoof
48
••• etcetera 96
laars en programmeurs van software. In ieder geval distantiëren ze zich technisch gesproken van ons, de passieve gebruikers. Opnieuw: we bevinden ons in een vreemd tijdsgewricht dat tot ongemak en tot artistieke ontevredenheid leidt. We hebben vooral veel geduld nodig. de pauw Die programmeurs situeren zich in de eerste plaats in de privésector. In de gemeenschap vind ik het gebruik van technologie veel interessanter dan in de kunsten. Het is voor iedereen heel normaal dat we dagelijks de nieuwe media gebruiken. Ook het onderzoek binnen de industrie gaat veel sneller dan dat van de artiesten. De nieuwe wereld waarover de artiesten nog steeds praten, ligt al meer dan vijf jaar achter ons.
etcetera Kan de privésector de artiesten een infuus bieden door hen bijvoorbeeld financieel te ondersteunen?
de pauw
etcetera Heeft
de pauw Liever niet. Instituten zoals het
In de nieuwe mediakunsten is er geen discours, maar enkel de illusie van een aanzet daartoe.
in
etcetera Tot slot: wat vinden jullie van de nieuwe media-experimenten in de podiumkunsten?
de pauw
de pauw Dat heb ik zelden gezien. Vaak vervangt de technologie de klassieke licht- en geluidstechnicus. Dat biedt de danser bijvoorbeeld meer controle over de techniek, het schenkt hem een zekere autarkie. de la casiniere Als het op nieuwe media aankomt, lijk ik wel van een andere planeet te komen. En hoewel ik in mijn eigen werk zelfs geen video meer gebruik -ik produceer vandaag manuscripten zoals in de middeleeuwen- acht ik het niet uitgesloten dat ik er ooit zelf mee aan het werk ga. Het blijft mij persoonlijk fascineren hoe snel de technologie vooruit gaat.
De 'plastische poëte'
etcetera 96 090
49
Auteur Ive Stevenheydens
Publicatie Etcetera, 2005-04, jaargang 23, nummer 96, p. 47
Trefwoorden pauw • casiniere • artiesten • mediakunsten • casinière • televisie • media • nieuwe • privésector • tautologie
Namen Afrika • Amsterdam • Ars Electronica • Barcelona • Belgische • België • Berlijn • Brusselse • Cage • Casinière Gesamtkunstwerken • Cyber Theatre • DEAF • De Visserij • Digitale • Dorkbot • Experimenteel Jeugdwerk • Frankrijk • Franse • Franstalige • Gentse Nieuwpoorttheater • Jan De Pauw • Joëlle de la Casinière • Karlsruhe • Klara • Kunst und Medientechnologie • Linz • Londen • Melbourne • Mexico City • Misschien • Montfaucon Research Center • Mumbai • Nederlandstalige • New York • Nieuwe • R.I.T.S. • RTBF • Rotterdam • Sponsoring • Tokyo- • Transmediale • Vlaanderen • Waalse Belceil • Zentrum
Development and design by LETTERWERK