Archief Etcetera

Twintig jaar geleden schreef videokunstenaar Walter Verdin onderstaande tekst, naar aanleiding van een videoworkshop in het toenmalige Stuc. De vragen die hij toen stelde,zijn nog altijd pertinent. Ook met betrekking tot de huidige ‘nieuwe media'.

1. OF

want video heeft geen welbepaalde betekenis in het gewone taalgebruik

(en ik ga ervan uit dat deze tekst door iedereen moet worden begrepen)

zoals tafel of ijskast.

(zijn er wel leken in video?)

(wat is een videospecialist?)

aan een tafel kan je gaan zitten

je kan er ook gewoon naast staan

een tafel heeft vier poten en jij hebt twee benen

je kan eraan werken, eten...

er is echter zoiets als -wie zei het ook weer-

"een algemeen aanvaarde/aanvoelde betekenis/notie"

van een tafel.

zo ook met een ijskast

maar een ijskast heeft een specifiekere funktie

en wordt daardoor door iedereen meer op dezelfde manier begrepen.

(en natuurlijk denk ik nu aan die oude ijskast van ons grootmoeder,

(die mijn zus roze heeft geschilderd en die nu in de kelder)

(van mijn beste vriendin staat)

en nu video:

naast een video kan je niet gaan staan.

want

welke video verkies jij?

een sony of een betamax, of die van ultravox?

of misschien toch liever in zwart-wit?

wat neem jij zoal op video op?

en wat neem jij zoal op de video op?

"als er een mooie FILM op TV is, neem ik hem op VIDEO op."

video is

een recorder, een camera, een tape,

een programma, een sisteem, een medium,

ja zelfs soms een tv-scherm of een film...

maar video is ook

al deze dingen samen

+

DE FUNKTIE ERVAN voor iedereen die er mee in kontakt komt :

de maker, de kijker, de eventuele kijker, de prater, de koper, de verkoper...

dus voor de " " " " "maatschappij" " " " ".

2. HOE

want de manier waarop video gebruikt wordt

is bepaald door de hardware en de evolutie daarin

en vooral door de bruikbaarheid en het nuttig,

d.w.z. totaal toegepast en professioneel ingepast,

gebruik van video.

(wordt de software bepaald door de hardware?)

(is de funktie (en boodschap) van het 'medium' niet richtinggevend)

(voor de technische evolutie?)

dus:

de manier waarop video wordt gebruikt, is bepaald door de manier waarop het gebruik 'geïnstalleerd' is.

ook al is een tafel perfekt van hoogte,

als ze met haar blad tegen de muur staat,

is het geen echte tafel.

en vermits video zijn plaats en zijn funktie

in de kamer nog aan het zoeken is

TERWIJL de practisch/technische elementen worden 'bijgeschaafd',

kan men dus zeer moeilijk beweren dat

video zuiver een communicatieve nood beantwoordt

noch omgekeerd

dat er een bepaald communicatie-sisteem (gebruik)

aan video beantwoordt.

3. EEN PUBER

want video is een jong medium

maar het is wel al de kinderschoenen van de portapak ontgroeid.

de portapak waren de kleurpotloodjes, die je in je broekzak steekt

en waarmee je overal en alles begint te kleuren

ongeacht waar en wie er op je vingers zit te kijken.

als je wat ouder wordt, lijkt het leven plots veel ingewikkelder

tiens, er is ook nog politiek, sex, gevoelens, haat, liefde...

maar dat zat ook allemaal al in de portapak!!!!!

video kan nog alles gaan studeren

en alle vrouwen zijn nog te versieren...

en alle mannen ook

video wordt bewust van zichzelf

video is te vlug bewust geworden van zichzelf

als didactisch hulpmiddel

als reproductiemiddel

(Afbeelding)

www.walterverdin.com

als kunstuiting...

video heeft iets eigen

video is mode

video is trend

video is fetich (?)

video is een uurwerk met ingebouwd rekenmachine

video is casio

video is gimmick

video is science-fiction...

video is alles

verliefdheid is blind...

video gaat de wereld veranderen

en moeder zei: jongen, studeer eerst maar een beetje...

(vraag: waarom zijn er mensen die beweren: video is het intieme medium)

4. MOEDERS

want video woont nog thuis bij zijn ouders:

televisie, film, fotografie, en uiteindelijk drama, plastiek, muziek...

video gebruikt de taal van al deze andere media

(en natuurlijk is er steeds een beïnvloeding tussen film en theater... )

maar zit nog steeds met de moeilijkheid:

video is geen film

video wordt anders gehanteerd en er zijn geen gezellige video-zalen

(moet een video-zaal gezellig zijn?)

waarom is video wel l'art pour l'art

en niet la vidéo pour la vidéo?

anderzijds kan kandinsky het zeer gemakkelijk gehad hebben

met de schilderkunst in die tijd,

want video heeft in de eerste plaats al

meerdere 'zintuiglijke' lagen.

(maar is video dan niet een gewoon registratiemiddel,)

(zoals een bandopnemer (en casset-recorder) voor muziek/klank?)

film doet dat ook,

en film is gaan zoeken naar een taal

en vond bv. 'de ideeën-montage', de champs contre champs...

en de doodzonde van over de as te gaan...

en video neemt deze taal zomaar over.

soms

maar dat mag

en is één van de vele toepassingsmogelijkheden van video

video is veel direkter en goedkoper dan film,

dus het is bijvoorbeeld een goede repetitor

en een goed labo voor andere media.

als video dus zijn moeder als referentiepunt gebruikt

is het bezig zijn moeders taal te leren

en dat kan belangrijk zijn om zijn eigen taal te vinden

-nu moet er ook niet koortsachtig naar een eigen taal gezocht worden,

en dat is men nu bezig; en zo ontstaat esperanto.

en laat ons dan maar onze video op het kampvuur smijten.-

(onze recorder of onze monitor?)

(onze monitor niet, want die kunnen we nog gebruiken om tv te kijken)

(en met onze recorder kunnen we nog tv-films opnemen)

(en met onze camera kunnen we nog een familie-"album" aanleggen... )

in ieder geval:

de moeder van heel deze porselein-winkel

is evenzeer de film als het griekse drama,

als het vormingswerk, dat gebruik maakt van video

en daar ook een zekere taal heeft -of dat nu 'video-taal' is of niet-

(wist u dat de eerste portapak in 1968 op de markt kwam?)

als de bedrijfsvideo

als de video-bewaking...

5. BEAUTY-CASE

want video is een doosje met veel truuks

truuks om het naakte leven vorm te geven

d.w.z. het naar buiten brengen

d.w.z. het verwoorden naar de tijd toe

(en de tijd = de mensen van een bepaalde tijd)

maar ook naar de plaats/ruimte toe

(en de ruimte = de mensen van een bepaalde (culturele) regio)

de beauty-case van mijn moeder ziet er anders uit dan die van

marilyn monroe

er zitten ook andere spullen in.

(en die van cleopatra had je moeten zien!)

en dan zijn er nog veel mensen die geen beauty-case hebben...

cultuur... mode...

alles hangt ervan af

en omgekeerd.

een communicatie-middel (video, film, tv, taal, make-up, kledij...)

vertrekt bij iemand maar heeft ook steeds de intentie

aan te komen

het moet dus zijn juist kanaal kiezen.

de 'omstandigheden' van vertrekken en aankomen

spelen een belangrijke rol.

bij wie – waar – wanneer – hoe.....

merk op:

kledij heeft een andere – cultureel gebonden – communicatie-vorm

dan bijvoorbeeld make-up:

het niet-gebruik ervan heeft een betekenis apart.

en tiens, het niet-gebruik van video heeft nog steeds geen boodschap.

het niet-gebruik van tv wel: "een huis zonder tv!"

verder:

het niet-gebruik van make-up heeft geen bepaalde betekenis,

algemeen beschouwd,

wel bijvoorbeeld op een mondaine party.

het niet-gebruik van video heeft ook al een beetje een betekenis

in deze tijd in bepaalde middens.

waarom heeft een school een video-zaaltje, -verantwoordelijke...?

waarom heeft elke(?) rockgroep zijn video?

waarom werpt 't stuc zich op video?

...

uit zelfrespect?

om respect af te dwingen in bepaalde middens?

omdat video nuttig is én bruikbaar én gebruikt wordt?

het antwoord is niet onmiddellijk te geven.

in ieder geval:

vanaf het ogenblik dat deze vraag niet meer gesteld wordt

(en dan pas)

is video én nuttig én bruikbaar én gebruikt én

mogelijks volwassen kunst

en geen 68-kleurpotloden-toestanden!!! [lees verder p. 20]

6. OVER HOOP GOOIT

want video smijt (kàn smijten)

de hele beeldtaal overhoop

moeder vindt haar lippenstift niet meer terug

en onze puber heeft hem gebruikt om blush te leggen.

video 'rommelt' maar aan met beelden

maar video brengt ook vernieuwing in beeldtaal

en waarom video? en tv niet? en film?

omdat tv een deel is van de georganiseerde maatschappij

en film ook

(de underground-film in de tijd is ergens te vergelijken)

(met video, maar video heeft elektronische beelden,)

(een andere manier van bekijken... dus een ander kanaal)

het grote verschil tussen tv en video, de groot-/kleinschaligheid,

bestaat eigenlijk niet

het is niet zo dat men geen video kan maken in een tv-studio en

met ingewikkelde apparatuur.

(wat gebeurt er in amerika?)

tv is wel een bestaande structuur, een gewoonte, een machtsmiddel,

een verdovingsmiddel (god help mij!)...

video is altijd anders, een storing (aha), een expressiemiddel,

een pepmiddel...

(en de video van duran duran, is dat geen machtsmiddel...?)

op tv verwacht men het nieuws en een kwis en het weerbericht en

een amerikaans feuilleton...

op video verwacht men

alles

maar niets specifieks

(en het is dus zeer erg dat zowel video-kijkers als video-makers)

(een aura rond video hangen, zodat men steeds in dezelfde sferen,)

(en met dezelfde mensen en in dezelfde zalen en op dezelfde manier)

(naar video kijkt; er wordt nog maar zelden ervaren: 'ah dat is ook)

(video' of het kompleet tegenovergestelde: 'ah was dat video, ik was)

(kompleet weg, gehypnotiseerd door wat ik zag en hoorde...')

in video kan men met lippenstift oogschaduw leggen

in video kan men met lippenstift een lekker diner klaarmaken

(en nadien afschuwelijke maagpijn hebben)

...

DUS: TE MEMORISEREN

1. VIDEO HEEFT VELE GEZICHTEN; AFHANKELIJK VAN DE CONCRETE FUNKTIE.

2. DE CONCRETE FUNKTIE WORDT ZOWEL BEPAALD DOOR DE VIDEO-TECHNIEK ALS DOOR HET GEBRUIK.

3. HET GEBRUIK VAN VIDEO IS PAS TE VERANTWOORDEN ALS MEN EEN ZO PERFEKT MOGELIJK KANAAL INSTALLEERT.

4. DE INSTALLATIE VAN HET VIDEO-KANAAL veronderstelt

a. KENNIS VAN DE TECHNISCHE MOGELIJKHEDEN

b. KEUZE VAN DE TECHNISCHE MIDDELEN

c. EERLIJKHEID VAN DE MAKER

d. BEPALING VAN KIJK/LUISTER-WIJZE VAN DE MAKER

e. BEPALING VAN HET BEOOGDE PUBLIEK & ZIJN GEWOONTES

f. INRICHTING VAN DE 'VIDEO-VISIE'(dit kan zowel een uitzending langs het TV-net zijn, als een vertoning in een kruidenierswinkel...) WAAR HET PUBLIEK DE JUISTE KIJK/LUISTER-WIJZE AANNEEMT. DIT VERONDERSTELT EEN UNIEKE PROMOTIE.

[bij c.: is in verband te brengen met boodschap/niet-boodschap, afhangend van het soort video; men kan bijvoorbeeld de boodschap stilaan laten naar boven komen bij en door het maken van de video of men kan op voorhand een mede te delen boodschap bepalen en daarvoor de juiste vorm zoeken; daarom simpelweg: eerlijkheid]

[bij 4.: de installatie van het video-kanaal is steeds anders

abcdef. moeten niet steeds in deze volgorde aanwezig zijn; evenzeer kan er iets weggelaten worden maar dan moet dat bewust gebeuren. abcdef. zijn taken die verdeeld kunnen worden; "georganiseerd"]

Walter Verdin, oktober 1982.

[fotoreeks op de vorige bladzijde] I KNOW WHAT I KNOW is een tekst uit 1985, die oorspronkelijk als lied/muziekstuk werd opgevoerd in een overvolle Ancienne Belgique tijdens Kaaitheater ‘85, als onderdeel van het videoconcert SOMEWHERE ELSE / IN THE MEANTIME. De tekst wordt nu gebruikt als beeldsamples in het eerste deel van DA SSTM, een video/muziekperformance, gecreëerd in 2001 bij kunstencentrum Nadine/Plateau (Brussel). In dit project worden, door middel van verschillende sensoren, beelden en geluiden gegenereerd door de improvisatorische bewegingen van danseres Michel Yang, die tijdens de performance enkel via een grote projectie te zien is.