Herinnering en disciplinering van het lichaam
'De geschiedenis zegt ons niet wat we zijn maar waarvan we ons op dit ogenblik precies onderscheiden, ze fundeert niet onze identiteit maar lost ze op ten gunste van het andere dat we zijn.' (
Sinds de herfst van vorig jaar werk ik samen met
Dansen worden herinnerd dankzij filmmateriaal, aantekeningen uit repetities, notaties, en ook door toeschouwers, choreografen en uitvoerders. Bij een reconstructie staan enkele, zelden alle mogelijkheden ter beschikking. Al deze herinneringen zijn gebrekkig en onvolledig. Elke herinnering en ieder document berust immers op de individuele waarneming en verwerking van informatie, en dus op selectie, montage en constructie. Haast elke herinnering verbleekt met de tijd, schriftelijke documenten kunnen vergaan of verbranden, filmmateriaal verliest aan scherpte en lichamen worden oud.
In mijn huidig werk baseer ik mij vooral op een film die in de jaren zestig van de dansen werd gemaakt, evenals op de herinnering van
Het opnieuw opnemen van de dansen van Affectos Humanos is onvermijdelijk eveneens constructiewerk, dat zelf berust op de uiteenlopende constructies van de verschillende herinneringen van
Het verschil tussen de lichamen Van toen' en die 'van thans' maakt van iedere reconstructie ook een disciplineringsproces: ik begeef mij in de discipline van een ander lichaam en tracht de mijne in de herinnering van een dans te laten verdwijnen. Ik open mijn lichaam voor de herinneringen die door de film en door
De verschillende stempeling van mijn lichaam, in vergelijking met dat van Dore Hoyer, door geslacht, opvoeding, training en andere factoren, leidt er echter ook toe dat ik de dansen van deze vrouw verander. Ik disciplineer ze haast. Er ontstaat een situatie waarin het ene het andere disciplineert en er wederzijds wordt gepoogd elkaar te laten verdwijnen. Maar de onmogelijkheid van een totale verdwijning maakt dat er een identiteit wordt ontwikkeld. Ik word door mijn problemen met de vorm van de dansen zichtbaar als degene die ik ben. Omgekeerd worden de dansen pas zichtbaar door mijn hernieuwde toe-eigening en opvoering. Herinneren als een verdwijnen dat door zijn onmogelijkheid een identiteit voortbrengt.
Men zou bij dit proces ook van leren kunnen spreken. Twee mensen worden met elkaar in verband gebracht, stellen daardoor elk hun identiteit in vraag en definiëren die opnieuw. Daarbij is het echter absoluut nodig dat twee levenden elkaar ontmoeten. Een reconstructie die enkel op de verfilming van Affectos Humanos zou berusten, zou haast onmogelijk en in de grond ook zinloos zijn. Pas in de ontmoeting met
Al deze disciplinering en herhaling is noch zomaar, noch als zodanig zichtbaar bij
het opvoeren van een reconstructie. Beide vallen evenmin werkelijk te verwoorden door het vertellen van anekdotes uit het werkproces of het verklaren daarvan. Het paradoxale is dat ook het opvoeren, vertellen en verklaren steeds een soort herinnering zijn of omvatten, namelijk die van het werkproces. Herinneringen kunnen echter enkel dankzij deze voorvallen verspreiding krijgen. Ook hier is herhaling onvermijdelijk en dus ook het gedurig variëren en herconstrueren.
Bij dit alles zijn het bewaren van een choreografie en mijn leren zeer welgekomen effecten. Maar waar het eigenlijk om gaat, is het menselijke dat zich bij de overdracht van herinneringen afspeelt.
vertaling uit het
Op zoek naar
...ruimte ?
Wij bieden u een pasklare en betaalbare
oplossing voor uw theater-, dans-of muziekvoorstellingen, repetities, tentoonstellingen, workshops, colloquia, vergaderingen
Veeweydestraat 24-26 te 1070
Info? 02/555 06 00
Diane Mandelmgs, coördinator infrastructuur VCA
Auteur Martin Nachbar
Publicatie Etcetera, 2000-03, jaargang 18, nummer 71, p. 17-18
Trefwoorden luley • waltraud • affectos • humanos • dansen • reconstructie • dore • herinnering • hoyer • herinneringen
Namen Affectos Humanos van Dore Hoyer • Alice Chauchat • Amateurkunsten • Begeerte • Brussel • Duits • Frankfurt • Gilles Deleuze • Haat en Angst • Joachim Gerstmeier • Martin Nachbar • Tom Plischke • Vlaams Centrum • Waltraud Luley
Development and design by LETTERWERK