Archief Etcetera

Slechts in juli werd het duidelijk hoeveel de Vlaamse beroepstheatergezelschappen te besteden kregen voor het seizoen 1983-84. De Vlaamse executieve besloot toen een warrige en schemerige discussie binnen en buiten decreet de Raad omtrent het geld van de Vlaamse overheid voor de toneelkunst. Hoeveel geld er beschikbaar is, valt het best te lezen in een tabel die door de Vlaamse Vereniging van Theaterdirecteurs (VVTD) werd opgesteld.

Legende

De gezelschappen zijn gerangschikt volgens hun plaats in het Theater('75), namelijk in vier groepen : A, B, C, D. 1981-1982: reëel geboekte cijfers, gepubliceerd door de administratie van het Ministerie van Nederlandse Cultuur.

1982-1983 : Voor A, B, C zijn nog geen reële cijfers gekend. Uitgaande van een status quo in functies omvat de reëel gedane meeruitgave 8% (index en anciéniteiten). Voor D konden geen reële cijfers worden ingevuld omdat nominatieve bedragen werden ingeschreven.

+ : verhogingen t.o.v. voorstellen van de RAT toegekend bij besluit van minister Poma (in miljoen fr.) functies: volgens bepalingen in het Theaterdecreet worden enkel aan A, B, C-groepen functies toegewezen.

Die functies zijn onderverdeeld in 'plans' (IA, IB, etc.) T = totaal. OPM: R + B is de fusie van Raamtheater en Bent. Nog gefusioneerd zijn Fakkeltheater en ETA, Arca-Net en Theater 19.

inlevering %: inlevering in procenten t.o.v. vorig seizoen (zonder de extra inlevering van index, berekend op 6%)

eigen inkomsten %: tabel uit De Standaard. Wordt erg bestreden in het toneelmilieu omdat de lijst bijvoorbeeld geen rekening houdt met specifieke opdrachten van verschillende gezelschappen.

De VVDT merkt hierbij op:

"A, B, C dienen hun aantal ambten in stand te houden, ook na inlevering. Sancties worden voorzien indien dat niet het geval zou zijn (b.v. terugvordering einde seizoen, minder subsidie volgend seizoen...). Concreet vrezen wij dat hierdoor de gesubsidieerde artistieke ambten speciaal worden beschermd t.o.v. de niet-gesubsidieerde en vooral de niet-artistieke (technisch en administratief personeel). Waar de ontslagen zullen vallen is duidelijk."

"Een grote, blijvende verwarring in de hele discussie is dat theaterseizoenen niet overeenkomen met begrotingsjaren. Wanneer 402 miljoen uitgetrokken wordt voor het seizoen 83-84, betekent dat, dat 201 miljoen beschikbaar is voor de laatste 6 maand van 83. In de eerste zes maanden van 83 (seizoen 82-83) is reeds 240 miljoen uitgegeven (211 miljoen als voorschotten en 29 miljoen als saldo van 82). Op het begrotingsjaar van 83 is echter slechts 402 miljoen fr. ingeschreven. Waar kan het tekort van (240 + 201= 441 - 402=) 39 miljoen gevonden worden?"

"In de onderstaande tabel werd het seizoen 81-82 als basisgegeven genomen. 82-83 is een status quo. Het hogere bedrag is een gevolg van de stijging van de loonlast door het spel van indexering en anciëniteiten. Voor 83-84 en 84-85 zouden ons onderstaande bedragen bij een handhaving van een zuivere status quo moeten worden toegespeeld.

seizoen subsidie bedrag inlevering tov 81-82 % inlevering

81-82 422 milj. 20 milj. 5

82-83 454 milj. 52 milj. 12

83-84 490 milj. 88 milj. 18

84-85 530 milj. 128 milj. 25

Als wij er niet in slagen om volgend jaar (en seizoen) méér te bekomen dan de huidige 402 miljoen (en zo zou het er wel eens kunnen naar uitzien) leveren wij 25% in. Welk theater kan dat dragen? Ons lijkt de huidige handicap (88 miljoen) reeds moeilijk te nemen."

Enquête

Hoe zullen de gezelschappen bezuinigen ? Een telefonische enquête bij de groepen leverde volgende afslank-recepten op.

Personeelsbezuinigingen: bij A, B, en C bestaat de trend om overuren te vermijden (NTG o.a.) en administratief en technisch personeel dat afvloeit niet te vervangen (RVT o.a.). Sommige groepen zien af van gast-acteurs (Arena, KJT o.a.). De D-groepen verlengen sommige contracten niet en laten medewerkers deeltijds stempelen (KINS, HTP o.a.).

Kleinere cast: heel algemeen klinkt bij D de kreet om stukken met kleinere bezetting te spelen.

Minder produkties : het BKT stopt met het seizoen op 1 april 84 en o.a. Vertikaal en NVT brengen één pro-duktie minder uit.

Minder algemene- en produktie-kosten: de programma's zullen dun zijn volgend seizoen. De publiciteit mager. De decors gammel. Zéér algemene tendens is dat. Het Brialmont (o.a.) wil minder reizen om energiekosten te drukken.

Verhoging eigen inkomsten: op meer geld door meer te reizen hopen o.a. Zwarte Komedie en De Kelk. En veel andere zullen zich nog meer te pletter werken. Meer opvoeringen. Met meer volk. Hopen ze.

Woede

De woede om de laattijdige besluiten van Poma is zeer groot. Domien De Gruyter driegt 'zijn bekende hoffelijkheid af te gooien' en de vergelijking met het defensiebudget scoort hoog.

De mening overheerst dat Poma en zijn staf, nogal blindweg hebben bezuinigd. Een logica waarom de ene groep 27% moet inleveren en de andere 3% extra krijgt kon niet gevonden worden.

Toch heerst bij een aantal groepen nog een vrij groot optimisme. Het goede liberale principe dat het geluk ligt aan de andere kant van de inspanning, maakt opgeld.

Nog dit

De meest bizarre maatregel lijkt het Kroonteater te treffen. Deze groep is verplicht van 5 naar 8 functies te vergroten, maar krijgt daarvoor wel 600.000 fr. minder. 'Grappig en zielig tegelijkertijd' zegt men in Limburg.

Wat deze maatregelen tot gevolg zullen hebben is een profielaantasting. Bijvoorbeeld: het KINS zal het moeilijk krijgen met zijn tent. Iedereen gaat boulevard toneel spelen met twee acteurs. Etc.

Loonnivellering komt voorlopig niet voor in de interne bezuinigingsplannen van de A, B en C-groepen. Enkel het RVT scheen in die richting - misschien, eventueel - te denken.

En hoe blauw zijn de Poma-besluiten ? De groepen met een personele liberale binding kregen in 82-83 extra geld (Arena, Zwarte Komedie) of leveren relatief weinig in (Speel-teater, Zwarte Komedie, Arena). Het 'liberale' principe dat wie veel eigen inkomsten heeft ook veel subsidies krijgt lijkt vooral op te gaan voor Ensemble en TIL. Voor andere groepen is het principe niet gehandhaafd (Vormingstheater Vuile Mong).

Marianne Van Kerkhoven Paul De Bruyne

"Op de keper beschouwd verdient de staat veel meer aan cultuur dan dat het kost"

Karel Poma

Uit een. interview in Gazet van Antwerpen, 8. april '83, passus over de aanwending van kijk- en luistergelden, taxen op tickets e.d.